بهره گیری از کتیبه ها در پژوهش های باستان شناسی

در دوران تاریخی علاوه بر داده های مادی، داده های مکمل فراوانی وجود دارد که در ترسیم ساز و کارهای فرهنگی در فلات ایرانی بسیار موثر هستند. کتیبه ها نسبت به داده های باستان شناسی اطلاعات صریح و روشنی فراهم می سازند که می توان با بهره گیری از روش های تفسیری چون هرمنوتیک، پدیدار شناسی و تبارشناسی آن ها را تحلیل کرد و در جهت تحلیل مواد فرهنگی دوره تاریخی به کار گرفت. از سوی دیگر، در دوره تاریخی تمدن شکل می گیرد و موضوعات فراوانی در این حیطه جای دارد که گاه از داده های مادی قابل فهم نیستند. در کتیبه ها به مباحث فرهنگی چون، مذهب، سیاست، اقتصاد، اخلاق، جای نام و غیره اشاره گردیده است که اساسا جزء میراث معنوی هستند که توجه به میراث معنوی در تفسیر داده های مادی اهمیت دارد. در پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی در مورد مباحثی بحث شده است که کتیبه ها در اختیار باستان شناس می گذارد و به کتیبه هایی چون کتیبه داریوش اول در بیستون ، کتیبه خشایارشا در تخت جمشید، کتیبه شاپور اول و کرتیر در کعبه زرتشت کرتیر به صورت خاص توجه شده و در مورد موضوعاتی که اطلاعاتی فراهم ساخته اند که اصولا از داده های مادی غیر قابل استخراج است و به غنای باستان شناسی دوران تاریخی منجر می شود، توجه مبذول شده است.