ژئوپولیتیک و مناطق آزاد، معماری جدید قدرت و امنیت در دریای عمان

مناطق آزاد تجاری، صنعتی با اهداف و برنامه های متنوعی طراحی و ساخته میشوند. بی شک بخشی از اهداف این مناطق، آزادسازی تجارت و ایجاد رونق اقتصادی است و این مناطق از ابزار جهانی شدن به شمار می آیند. اما در خلیج فارس و خاورمیانه که حکام این کشورها در واگذاری قدرت و اختیارات خود بسیار محتاط هستند و واگذاری بخشی از حاکمیت و اقتدار این کشورها به ندرت انجام می شود: تاسیس مناطق آزاد می تواند زوایا، اهداف و پیامدهای پیش بینی نشده بسیاری در بر داشته باشد. فراتر، با وجود آن که منطق ژئوپولیتیک و فرآیندهای جهانی شدن ایجاد منطقه آزاد را توجیه می کند، ولی به نظر می آید در برخی نمونه ها، چنین منطقی در پس تاسیس این مناطق نیست. در ایران نگاه مناطق آزاد بیش از هر چیز در جهت توسعه داخلی و بارور کردن پتانسیل های ناحیه ای است. اما چنین توسعه ای بدون شک آثار و پیامدهای ژئوپولیتیک خواهد داشت. نویسنده بر این باور است که بارور کردن پتانسیل های ناحیه ای در جنوب شرق ایران تاثیرات فراوانی بر نواحی پیرامونی دارد و ژئوپولیتیک منطقه ای را در گرداگرد دریای عمان و حتی اقیانوس هند دگرگون می کند. این مقاله به بازنمایی روندهای ژئوپولیتیک و پیامدهای امنیتی پیرامون دریای عمان با توجه به تحولات چابهار می پردازد.