قیمت گذاری آب کشاورزی رویکردی در مدیریت اقتصاد منابع آب کشور

افزایش جمعیت و نیاز به تولید غذای بیشتر از یک طرف و کمبود منابع آب کشاورزی از طرف دیگر سبب شده تا آب به عنوان کالایی اقتصادی مطرح شود. قیمت گذاری آب بخش کشاورزی به عنوان مصرف کننده ی اصلی منابع آب کشور سبب مدیریت غیر مستقیم این کالای اقتصادی و مصرف بهینه ی آن خواهد شد. مقاله حاضر حاصل جمع بندی نتایج چندین پژوهش بنیادی و کاربردی از خود مولفین می باشد که در راستای تعیین دقیق قیمت آب کشاورزی با روش های مختلفی از جمله وزن دهی مساحت تحت کشت ، حجم آب مصرفی و درآمد محصول و با توسعه و کاربرد یک مدل ریاضی-رایانه ای بومی و برای سه دشت از کرمان، هفت شهرستان و یک ناحیه از استان مرکزی و دشت قزوین انجام شده است. داده های مورد استفاده پژوهش های فوق الذکر از طرح های توسعه ی مربوطه استخراج و از طریق سازمان های مرتبط تکمیل شد. قیمت آب محصولات هر منطقه بعلاوه ی محصولات استراتژیکی نظیر گندم، جو، یونجه و ذرت علوفه ای محاسبه و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که قیمت آب کشاورزی بر حسب نوع محصول و برای مناطق مختلف کشور متفاوت بوده و لازم است برای هر منطقه بهترین روش محاسبه ی قیمت تعیین و پیشنهاد شود. همچنین بر اساس نتایج، در حال حاضر فاصله زیادی بین قیمت آب، هزینه ی آب و ارزش اقتصادی منابع آب کشاورزی دشت های مختلف کشور وجود دارد. بطوری که تست حساسیت نتایج نشان داد که راندمان مالی کشاورزان به تغییر درآمدها بیشتر از تغییر در میزان هزینه ها حساس است و راندمان آبیاری با راندمان مالی در برخی موارد هم راستا هستند.