بررسی شاخص های تنوع گونه ای و ویژگی های خاک در مراتع مشجر و غیر مشجر (مطالعه موردی مراتع فندقلو، نیارق و شغاله دره اردبیل)

در کنار فرآیندهای دینامیکی جمعیت های گیاهی، عوامل محیطی چه درون زا یا چه برون زا، نقش مکانی- زمانی مهمی در ساختار تنوع زیستی بازی می کنند. هدف از این مطالعه بررسی تنوع گونه های گیاهی و تغییرات خصوصیات شیمیایی خاک در مراتع مشجر و غیر مشجر بود. برای این منظور سه رویشگاه با پوشش مرتعی مشجر و غیر مشجر در محدوده شهرستان نمین در اردبیل انتخاب شد. ویژگی های پوشش گیاه و خاک در هر رویشگاه با استفاده از ترانسکت و پلات برداشت شد. تولید به روش قطع و توزیع محاسبه شد و نمونه های ترکیبی از خاک در آزمایشگاه مرود بررسی قرار گرفت. تنوع و غنا گونه ای با استفاده از نرم افزار past تعیین شد. نتایج نشان داد در کل به جز مراتع شغاله دره، مقادیر بالای تنوع در مراتع غیر مشجر و مقادیر بالای شاخص غنای گونه ای در مراتع مشجر وجود داشت. بالاترین میزان تولید در مراتع غیر مشجر دیده شد. نیتروژن کل و پتاسیم بالا در مراتع مشجر و کربن الی و فسفر بالا در مراتع غیر مشجر وجود داشت. تنوع گونه ای در رویشگاه های مورد بررسی با میزان تولید آن رویشگاه ها ارتباط مستقیم داشته اند. میزان نور دریافتی کم، مهمترین عامل کم بودن تولید در مراتع مشجر بود. بالا بودن نیتروژن و پتاسیم در مراتع مشجر می تواند به دلیل دریافت رواناب کمتر به دلیل تاج پوشش درختان و در نتیجه آبشویی کمتر این عناصر باشد. بالا بودن کربن آلی خاک و فسفر در مراتع غیر مشجر می تواند به دلیل بالا بودن حجم بالاتر بیومس تولیدی و در نتیجه بالا بودن فعالیت های تجزیه ای در این نوع رویشگاه ها نسبت به مرتع مشجر باشد.