بررسی تطبیقی ضمانت اجراهای نقض اساسی قرارداد در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین المللی کالا (وین 1980)

در کلیه قراردادها به ویژه بیع، ضمانت اجراهای ناشی از نقض یکی از چالش برانگیزترین مسائل بوده و به همین جهت یکی ازمباحث بسیار مهم حقوق قراردادها را در اکثر نظام های حقوقی تشکیل می دهد. در هر نظام حقوقی برای عدم انجام تعهد قراردادییک ضمانت اجرای خاص در نظر گرفته شده و هر سیستم حقوقی دارای چند مکانیسم جبران خسارت می باشد. همچنین کنوانسیونتنها نقض برخی از تعهدات، یعنی تعهداتی که ارتباط تنگاتنگی با انتظارات طرف زیان دیده دارد را عامل نقض اساسی قرارداد دانستهاست. اما در صورتی که نقض اساسی نباشد، طرف مقابل فقط حق مطالبه خسارت خواهد داشت. نقض تعهدات مندرج درقراردادهای بیع بین المللی متضمن ضمانت اجراهای متعددی برای زیان دیده بوده که اغلب آن ها ضمن حفظ و بقای قرارداد،خسارت زیان دیده را جبران می نماید از جمله این ضمانت اجراها اجرای عین تعهد، تسلیم کالای جانشین، درخواست تعمیر،درخواست تقلیل ثمن، جبران خسارت، حق حبس، تعلیق اجرای تعهد، اعطای مهلت اضافی و… است، برعکس، ضمانت اجرایفسخ موجب توقف کامل اجرای قرارداد و انحلال آن می شود، که در برخی از نظام های حقوقی از جمله ایران به لحاظ آثار سوء وتبعات نامطلوبی که به همراه دارد به عنوان آخرین حربه در مقابل متعهد قراردادی مورد استفاده قرار می گیرد. در حقوق ایران مفهومنقض اساسی وجود ندارد . همچنین توسل به ضمانت اجراهای نقض قرارداد زمانی میسر است که موعد اجرای قرارداد فرارسیده ومتعهد تعهدات قراردادی خویش را ایفا ننموده است. ضمانت اجراهای نقض اساسی قراردادها با جبران هایی که برای سایر پیمانشکنی ها در نظر گرفته شده است، متفاوت می باشد. شناسایی این ضمانت اجراها در سیستم حقوقی ایران و تطبیق آن با کنوانسیون،ضمن این که به فهم دقیق از خلاهای موجود قانونی سیستم حقوقی کشورمان کمک می کند، زمین های را فراهم م یسازد تا با بررسی هرچه بیشتر وجوه اشتراک و افتراق میان مقررات حقوقی ایران و کنوانسیون، زمینه الحاق ایران به این کنوانسیون مهم جهانی فراهمگردد. همچنین نتایج این پژوهش نشان می دهد که میان کنوانسیون و حقوق ایران در عین داشتن تشابهات، تفاوت هایی نیز وجوددارد، اما این تفاوت ها بنیادین و آن چنان اساسی نیست که بتواند مانعی برای الحاق ایران به کنوانسیون در خصوص تعهدات باشد.