نقدی بر رهیافت های جریان طراحی هوشمند، ایده ای با هدف آشتی میان علوم تکاملی و علوم خداباورانه

جریان طراحی هوشمند، یک ایده ی بحث برانگیز است که توسط گروهی از دانشمندان و فلاسفه آمریکایی در دهه های پایانی قرن بیستم مطرح گردید. بر مبنای محتوای مکتوب بنیان گذاران، هدف از شکل گیری طراحی هوشمند مقابله با روش شناختی طبیعت گرایانه ی تئوری تکامل بود. موضع گیری های غیرعلمی، عدم تمایز میان فلسفه ی ماده گرایانه و روش شناختی طبیعت -گرایانه و تفسیرهای سوگرایانه از مفاهیم تئوری تکامل هم چون انتخاب طبیعی، موجی از انتقادات را از سوی جوامع علمی درپی داشت و تنها به عنوان شکلی جدید از خلقت گرایی مدرن پذیرفته شد که جایی در تشکیلات علمی ندارد. علاوه بر آن، موضوع ضرورت ورود طراحی هوشمند به کتب زیست شناسی به عنوان چالشی بر تئوری تکامل وارد حوزه های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی گردید، تا جایی که سیاست مداران آمریکایی را نیز به واکنش واداشت. هرچند نقدهای علمی واردشده به طراحی هوشمند، تاکنون توسط هیچ کدام از موافقان آن به صورت علمی پاسخ داده نشده است و کمتر توسط بسیاری از نهادهای علمی بین المللی جدی گرفته می شود، اما هم چنان از موضوعات مهم است، چراکه با تبعات غیرعلمی فراوانی همراه بوده است. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به خاستگاه این جریان و شکل گیری آن و هم چنین برخی از نقدهای واردشده به آن نیز از نظر خواهد گذشت.