برهان نظم، تکامل و تنظیم دقیق بررسی مقایسه ای دیدگاه های سویین برن و مطهری

برهان نظم از گذشته های بسیار دور مورد توجه همه ادیان و مبلغان دینی بوده است. این بذل توجهبه دلیل خاصیت اقناعی این برهان برای عامه مردم است. در قرن هجدهم، انتقادات بسیاری از سویهیوم و برخی دیگر از فیلسوفان جدید به این برهان وارد شد و نیز ظهور دیدگاه تکاملی این انتقاداترا بسیار قوت بخشید. در نتیجه، برهان تضعیف و خاصیت اقناعی آن گرفته شد. در سالهای اخیر،برخی از فیلسوفان درصدد ارائه تقریر نوینی از برهان نظم برآمدهاند و با فرض قبول و صحت دیدگاهتکاملی تبیین سازواری از نگرش خداباورانه و قبول نظریه تکامل ارائه کردهاند. این دست کوشش هانمونه هایی در فیلسوفان مسیحی و مسلمان دارد. ریچارد سویین برن از فیلسوفان مسیحی است با کمکدانش فیزیک، ریاضیات و زیست شناسی و براساس محاسبات پیچیده احتمالاتی برهانی استقرایی راصورت بندی کرده است که مدعی است سازگاری فرضیه وجود خدا را با دیدگاه تکاملی نشان میدهد.مرتضی مطهری نیز از متفکران مسلمانی است که کوشیده است تا این سازگاری را اثبات کند. او نه تنهااین دو نگرش را با هم سازگار می داند، بلکه دیدگاه تکاملی را بهترین تفسیر ممکن از غایتمندی الهیدر جهان نیز برمی شمارد. اگرچه مقام، شکل و سطح بحث این دو متفکر با هم متفاوت است، محتواو نتیجه حاصل از این بحث در آثار هر دوی ایشان یکسان به نظر می رسد.