بررسی تاثیر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد بر روی کمیت و کیفیت چغندرقند در منطقه خوی

اعمال تنشهای آبی براساس دو هدف عمده افزایش کارایی مصرف آب و استفاده بهینه از منابع آب و اهداف به زراعی (نظیر افزایش برخی پارامترهای کیفی محصول، جلوگیری از رشد بیرویه اندامهای هوایی محصولاتی نظیر چغندرقند و…) صورت میگیرد. در صورتی که  در مراحلی از رشد گیاه که حساسیت کمتری به خشکی دارد، از مقدار آب آبیاری کاسته شود، میتوان ضمن کاهش هزینه های آب آبیاری از آب صرفهجویی شده و در سایر زراعتها استفاده به عمل آورد و بدین ترتیب کارایی مصرف آب را افزایش داد. این تحقیق با هفت تیمار آبیاری در سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی به مدت دو سال (1378 و1380) به مرحله اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل: آبیاری در تمام مراحل، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن، قطع آبیاری در مرحله سبزشدن تا مرحله شروع رشد ثابت، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن و قطع یک نوبت آبیاری در مرحله رشد ثابت، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن و قطع آبیاری آخر، قطع آبیاری در مرحله سبز تا  شروع رشد ثابت و قطع یک نوبت آبیاری در مرحله رشد ثابت، قطع آبیاری در مرحله سبزشدن تا مرحله شروع رشد ثابت و قطع آبیاری آخر بودند. نتایج دو سال آزمایش نشان دادکه تیمارهای آبیاری در سطح یک درصد تاثیر معنی دار در تولید ریشه و شکر قابل استحصال دارد. در صورتی که به توان سبزشدن بذور و نیاز آبی چغندرقند در مرحله اولیه رشد را بدون نیاز به آبیاری توسط بارندگیها تامین نمود، میتوان ضمن کاهش 5/16 درصد در مصرف آب نسبت به تیمار شاهد, شکر قابل استحصال را 3/13 درصد افزایش داد. در این حالت کارایی مصرف آب،70/1 کیلوگرم شکر در هر مترمکعب آب مصرفی در مقایسه با 25/1 در تیمار شاهد حاصل میگردید. در صورتی که از آبیاری آخر نیز صرف نظر شود، ضمن کاهش 2/21 درصد در مصرف آب،  شکر قابل استحصال نسبت به شاهد 11 درصد افزایش یافته و کارایی مصرف آب به 76/1 کیلوگرم شکر بر مترمکعب آب مصرفی افزایش خواهد یافت. از پارامتر های کیفی محصول، درصدقند درسطح یک درصد و مقدار سدیم موجود در ریشه در سطح پنج درصد تحت تاثیر قرارگرفته اند. به طورکلی کلیه تنشهای آبی وارد شده موجب افزایش درصدقند نسبت به تیمار شاهد شد. قطع آبیاری در مرحله اولیه رشد و قطع آبیاری آخر منجربه افزایش درصدقند گردید، طوری­که درصدقند از 74/12 در تیمار شاهد به 09/16 افزایش یافت. بنابراین افزایش درصدقند، کاهش عملکرد ریشه به علت تنش آبی را جبران نموده و شکر قابل استحصال این تیمار  بیشتر از تیمار شاهد به دست آمده است.