پایش بیماریهای مهم گندم در مزارع استان گلستان

به منظور تعیین وضعیت آلودگی مزارع گندم استان گلستان به پنج بیماری مهم سفیدک سطحی، سپتوریوز برگ، لکه خرمایی، زنگ زرد و بادزدگی فوزاریومی سنبله، تیمی متشکل از 25 نفر از کارشناسان گیاه پزشکی استان تشکیل شد و مزارع گندم 14 شهرستان استان مورد بازدید قرار گرفت. در هر بازدید، یک فرم پایش حاوی اطلاعات مزرعه، گیاه گندم و مقدار بیماری (درصد وقوع و شدت بر اساس مقیاسهای سه طبقه ای و شدت متوسط با تلفیق آنها) تکمیل شد. اطلاعات فرمها در نرم افزار Excel 2016 وارد شد و تحلیلهای آماری با استفاده از نرم افزار StatGraphics Centurion 18 انجام گردید. بعد از سه ماه اجرای طرح، 238 فرم پایش توسط مرکز دریافت شد. جمع مساحت مزارع پایششده 773 (با میانگین (4/3 هکتار بود و 31015 کیلوگرم بذر (با میانگین 190/3 کیلوگرم در هکتار) در این مزارع کاشته شده بود. از 18 رقم گندم کاشتهشده، 20 درصد مزارع به رقمهای مروارید و احسان اختصاص یافته بود. ازلحاظ تاریخ کاشت، هشت گروه دوهفته ای تعریف شد که 39 درصد مزارع در نیمه ی اول آذرماه کاشته شده بود. هشت نوع محصول پاییزه و 8 نوع محصول بهاره در تناوب با گندم در مزارع کشت شده بود که به ترتیب، گندم 77) درصد) و آیش 39) درصد) رتبه ی اول را به خود اختصاص داده بودند. میانگین شدت نهایی بیماریهای سفیدک سطحی، سپتوریوز و لکه خرمایی به ترتیب 5/3، 3/5 و 15 درصد بود. میانگین درصد وقوع و شدت بادزدگی فوزاریومی سنبله به ترتیب 1/1 و 1/2 از 3 و میانگین شدت بیماری زنگ زرد 0/6 از 2 بود. درصد آلودگی مزارع به بیماریهای سفیدک سطحی، سپتوریوز، لکه خرمایی و زنگ زرد (با شدتهای مختلف) به ترتیب 60، 38، 77 و 50 بود. بیشترین شدت سه بیماری سفیدک سطحی، سپتوریوز و لکه خرمایی در شهرستانهای رامیان، ترکمن و ترکمن ثبت گردید و بالاترین شدت زنگ زرد در شهرستان کردکوی مشاهده گردید.