تبیین و بررسی عدالت تربیتی از دیدگاه امام علی (ع)

در قاموس ادبیات دینی و جوانمردی، امام علی علیه السلام، نماد راستین عدالت در همه جنبه هاست. با نظر به چنین تجسم عینی از عدالت، هدف این پژوهش، تبیین و بررسی چیستی عدالت و چگونگی عدالت ورزی از دیدگاه امام علی (ع) و پیامدهای آن در تعلیم و تربیت می باشد، تا زمینه ای برای بهره مندی اصحاب تربیت، از خوان حکمت و عمل او فراهم گردد. برای رسیدن به چنین هدفی، با روش توصیفی- استنتاجی، مبادی و مفروضات هستی شناسی، انسان شناسی، معرفت شناسی و ارزش شناسی تاثیرگذار بر چیستی عدالت از دیدگاه امام علی (ع) مورد بررسی قرار گرفته اند، آنگاه پیامدهای آن در عرصه عمل به عدالت در تربیت، استنتاج شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که می توان عدالت را از دیدگاه ایشان در تعلیم و تربیت به معنای انصاف دانست که -با توجه به نقش هدایتی و ترویجی تعلیم و تربیت- شامل شناخت، حفظ و اعاده حقوق برابر افراد و متربیان با توجه به تفاوت هایشان می باشد. تحقیق عدالت مستلزم سه مولفه توزیع، تصمیم و تعامل منصفانه می باشد. پیامدهای تربیتی چنین نگاهی از عدالت، مستلزم مبانی چون عدالت مداری و عدالت پروری، اصولی مانند اصل برابری متربیان، توجه به تفاوت ها، شناخت عدالت و التزام عملی به آن، همراه با روش هایی از جمله همکاریف تکلیف به قدر وسع، مشورت و تحمیل به نفس عدالت ورزی می باشند.