اثر حفاظتی عصاره آبی-الکلی عناب بر مارکرهای کبدی در سمیت القا شده با استامینوفن در موش صحرایی نر

سابقه وهدف : آسیب های کبدی ناشی از مواد شیمیایی و برخی داروها، باعث التهاب و اختلال در دفع سموم بدن می شود. استامینون دارویی ضد تب و ضد درد است که استفاده نادرست و بی رویه آن برای طولانی مدت و در دوز بالا باعث سمیت های کبدی و کلیوی می شود. در سال های اخیر، بررسی های زیادی در ارتباط با اثر گیاهان دارویی در پیشگیری و حفاظت در برابر مسمومیت ناشی از این دارو معطوف شده است همچنین برخی مطالعات بیان کرده اند عناب دارای اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی می باشد. هدف از این مطالعه اثر حفاظتی عصاره آبی-الکلی عناب بر مارکرهای کبدی در سمیت القا شده با استامینون بود. مواد و روش ها: در این مطالعه 32 سر موش صحرایی نر 60 روزه نژاد ویستار به میانگین وزن 220±20 گرم به 4 گروه به طور تصادفی ( N=8 ) شامل: هپاتوتوکسیک کنترل، هپاتوتوکسیک و دریافت کننده عصاره عناب با دوز (100 mg/kg )، هپاتوکسیک و دریافت کننده عصاره عناب با دوز (200 mg/kg) و کنترل سالم دریافت کننده نرمال سالین، تقسیم شدند. این موش ها از مرکز تحقیقات طب تجربی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند خریداری شدند و جهت تطابق با محیط جدید به مدت 2 هفته در شرایط اساتاندارد آزمایشگاهی نگهداری شدند. برای القا هپاتوتوکسیسیتی ناشی از استامینون 4 تزریق درون صفاقی استامینون با دوز 150mg/kg طی 2 هفته انجام شد. مداخله در گروه های مورد مطالعه یک ماه به صورت هر روز 1cc گاواژ صورت گرفت و در انتهای مطالعه پس از بیهوشی موش ها به وسیله کتامین ( 80mg/kg ) و زایلازین (10mg/kg) ، خونگیری از قلب به روش پونکسیون قلبی انجام شد، سرم جدا شده و پارامترهای بیوشیمی شامل مارکرهای عملکردی کبدی شامل آنزیم های کبدی ( ALT ، AST ، ALP ) و اوره با استفاده ازکیت پارس آزمون (تیران-ایران) و دستگاه Prerstig 24i ( Tokyo Boeki ) اندازه گیری شدند. نتایج پس از جمع آوری وارد نرم افزار SPSS ورژن 16 و بوسیله آزمون آماری ANOVA و کروسکال والیس و تست توکی در سطح معناداری 0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن بود که سطح سرمی آنزیم های کبدی در گروه کنترل هپاتوتوکسیک نسبت به کنترل سالم بالاتر بود. سطح سرمی افزایش یافته اوره در گروه هپاتوتوکسیک دریافت کننده عصاره عناب به صورت وابسته به دوزکاهش معناداری (P<0.05 ) داشت. در گروه های دریافت کننده عناب در مقایسه با کنترل هپاتوتوکسیک سطح سرمی آنزیم های کبدی کاهش وابسته به دوز داشت. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که استفاده از عصاره آبی-الکلی عناب در پیشگیری از سمیت کبدی که در اثر استفاده بی رویه از اساتامینون ها ایجاد شده، موثر می باشد و با بررسی های بیشتر امید است که بتوان در آینده از آن به عنوان یک مکمل دارویی جهت پیشگیری از این عارضه بهره گرفت.