بررسی اثر ضدباکتریایی اسانس سه گیاه مورد، مرزه تابستانه و ریحان در مقابل چهار باکتری پاتوژن (Escherichia coli, Bacillus cereus, Bacillus lichineformis and Pseudomonans aeroginosa ) در شرایط آزمایشگاهی

استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری ها از زمان های بسیار قدیم معمول بوده و بشر بنابه تجربه به اثرات مفید گیاهان پی برده و از گیاهان مختلف برای درمان استفاده میکرده است.با رونق زندگی شهری و افزایش جمعیت، به تدریج از مصرف گیاهان دارویی کاسته شد وداروهای شیمیایی در بسیاری از موارد جایگزین گیاهان دارویی شدند که البته با مصرف اینداروها نیز مشکلاتی از قبیل ایجاد مقاومت روز افزون در میکروارگانیسم ها و کاهش تاثیر دراثر کاربرد مداوم ایجاد شده است. از طرفی در سالهای اخیر تولید کنندگان مواد غذایی بهاستفاده از نگهدارنده های طبیعی (از جمله گیاهی) به جای شیمیایی در محصولات خود توجهزیادی نموده اند. این امر از یک طرف به علت تمایل زیاد مصرف کنندگان به استفاده از موادغذایی فرآوری شده بدون نگهدارنده و یا حداقل با نگهدارنده های طبیعی و از طرف دیگر توجههرچه بیشتر مسئولان بهداشتی به این موضوع می باشد. در این زمینه تحقیقات زیادی درمورد اثرات ضدباکتریایی و نگهدارندگی اسانس های گیاهی از جمله اسانس های حاصل ازگیاهان دارویی انجام شده است. عصاره های گیاهان دارویی به منظور کنترل رشد باکتری هایبیماریزا با منشا غذایی و یا باکتریهای عامل فساد، آنها را به عنوان نگهدارنده موادغذایی مناسبکرده است. در این مطالعه فعالیت ضد میکروبی اسانس سه گیاه مورد (Myrtus communis)، مرزه تابستانه (Satureja hortensis) و ریحان (Ocimum basilicum) بر چهار باکتری اشیرشیا کلی، باسیلوس سرئوس و باسیلوس لیشنیفورمیس و سودوموناسآئروجینوزا در شرایط آزمایشگاهی تعیین و حداقل غلظت بازدارندگی اسانسهای مربوطه براین باکتری ها تعیین شد. در انجام این پژوهش اسانس این گیاهان توسط دستگاه کلونجر و بهروش تقطیر با آب استخراج گردید. سپس ترکیبات تشکیل دهنده اسانس های این گیاهانتوسط کروماتوگرافی گازی تجزیه ای (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنجی جرمیبازدارنگی (MIC) هر اسانس بر روی پاتوژن های مورد مطالعه از روش ریز رقت (Micro Dilution) استفاده گردید. با بررسی ترکیبات مورد نظر در گیاهان بین ترکیبات شاخص موجود در اسانس ها و خواص ضد میکروبی آنها رابطه ی مستقیمی وجود دارد. همانطور کهمشخص شده در اسانس گیاه ریحان، لینانول، در اسانس مرزه تابستانه، تیمول و در اسانسگیاه مورد آلفا-پینن ترکیب شاخص به حساب می آیند. بطور کلی، اسانس گیاه ریحانبیشترین اثر ضد میکروبی را نسبت به مورد و مرزه تابستانه بر چهار باکتری نامبرده نشان دادو مرزه تابستانه کمترین اثر بازدارندگی را دارا بود. همچنین نتایج نشان داد که برای مهار رشداشیرشیا کلی، باسیلوس سرئوس و باسیلوس لیشنیفورمیس غلظت 125 / 78 پی پی ام و برایمهار رشد سودوموناس آئروجینوزا غلظت 25 / 156 پی پی ام از اسانس ریحان بهترین گزینهمی باشد. اسانس هر سه گیاه مورد، مرزه تابستانه و ریحان اثر ضد میکروبی قابل توجهی را رویباکتری های مورد مطالعه داشتند و ممکن است بتوان از آنها بخصوص از ریحان در درمانعفونت ها استفاده نمود.