جهانی شدن اقتصاد روسیه در شرایط تحریم: الگویی برای ایران

کشور ایران در سالهای اخیر تحت اعمال تحریم های اقتصادی از سوی غرب قرار گرفته است و بررسی سیاست های کشورهای دیگر در قبال تحریم ها می تواند کمک شایانی به خط مشی گذاران این حوزه در این کشور نماید. هدف این نوشتار ارائه الگویی بر اساس تجارب کشور روسیه در مسیر جهانی شدن اقتصاد خود و در مواجه با تحریم های غرب برای کشور ایران است. در این مقاله با استفاده از شاخص کاف و درجه بازبودن تجاری که هردو از شاخص های جهانی شدن هستند و داده های مربوط به هفت متغیر اقتصادی کلان فدراسیون روسیه به بررسی وضعیت اقتصادی این کشور و سیر جهانی شدن اقتصاد آن (طی سالهای 2014 تا 2016 که اقتصاد این کشور با تحریم ها، شوک نفتی و کاهش ارزش پول ملی خود مواجه بوده است)، با استفاده از روش تحلیل همبستگی پرداختیم. نتایج حاصل از روش تحلیل همبستگی حاکی از آن بود که میان چهار متغیر (صادرات، سرمایه گذاری مستقیم خارجی دیگر کشورها در روسیه، رشد اقتصادی و نرخ تورم) با این شاخص ارتباطی وجود ندارد و میان سه متغیر تولید ناخالص داخلی، واردات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی روسیه در دیگر کشورها و شاخص کاف همبستگی منفی قوی وجود دارد. به این معنا که با افزایش سطح جهانی شدن این متغیرها کاهش یافته اند که علت اصلی آنرا می توان در تحریم ها، کاهش قیمت جهانی نفت، و سیاست های ضدتحریمی و مقاومتی دولت پوتین دانست. نتایج این بررسی نشان می دهد که این کشور توانسته با حمایت دولت از صنایع داخلی، تغییر قانون بودجه 2015 و تطبیق آن با شرایط تحریم، تکیه بر سیاست هایی چون جانشینی واردات و همگرایی اقتصادی بیشتر با متحدان آسیایی و تقویت اتحاد بریکس، تقویت همکاری ها در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سازمان همکاری شانگهای و دیگر سازمان های مشابه، جانشینی مسیر ترانزیت انرژی و سیاست هایی از این دست بر آثار فاجعه بار اولیه تحریم ها فائق آید و روند جهانی شدن اقتصادی نسبتا رو به رشدی را بپیماید. بنابراین با توجه به این موارد تکیه بر سیاست های اقتصاد مقاومتی، جانشینی واردات، حمایت از تولیدات و صنایع داخلی، تقویت و ایجاد همگرایی های اقتصادی منطقه ای، متنوع سازی صادرات، صرفه -جویی در قانون بودجه، ایجاد ذخایر مالی و راه های ارتباطی امن از جمله مواردی است که ضمن این پژوهش در قالب یک الگو از کشور روسیه به کشور ایران برای مواجه با تحریم ها در مسیر جهانی شدن اقتصاد خود ارائه می شوند.