راهکارهای پیشنگری از گسترش مناطق حاشیه نشین در ایران

بررسی روند تکوین و تکامل سکونتگاه های غیررسمی نشان میدهد که این پدیده از ابعاد و جنبه های مختلفی برخوردار است و اشکال مختلفی از آن در سرتاسر جهان میتوان تشخیص داد با این اوصاف، فقر به مثاله عاملی تعیین کننده، زمانی که با سیاستهای محلی ناکارآمد همراه شود میتواند عامل اساسی اسکان غیررسمی محسوب گردد. طبق نتایج حاصل از مطالعات دبیرخانه ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی، حدود 25 درصد از جمعیت شهرهای کشور در سکونتگاه های غیررسمی زندگی میکنند. گسترش اسکان غیررسمی در کشور تهیه و تصویب سندی رسمی را در دستور کار قرارداد که میبایست چارچوب و نحوه فعالیت بخش دولتی و مشارکت مردمی را در ساماندهی اسکان غیررسمی مشخص کند. میتوان گفت سند ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی تنها مصوبه رسمی دولتی میباشد که هم وجود پدیدهای به نام اسکان غیررسمی را میپذیرد و هم در پی حل مشکلات مرتبط با این سکونتگاه ها و مسکن کم درآمدها بر می آید. ضرورت تدوین سند ملی توانمندسازی و ساماندهی اسکان غیررسمی: همسویی سیاست ها و اقدامات دستگاه های بخشی، تصمیم سازی/ تصمیم گیری و سیاست گذاری در مورد مسئله و زمینه سازی تدوین برنامه های اجرایی مشترک برای مداخله در این سکونتگاه ها میباشد. اهداف کلان سند مذکور بسترسازی برای ارتقای شرایط محیطی به نحوی پایدار و فراگیر در جهت رشد سلامتی، امنیت، امید، ایمان وکرامت انسانی در سکونتگاه های غیررسمی موجود، پیشنگری به گسترش اسکان غیررسمی در آینده و زمینه سازی برای احداث مسکن مناسب، خدمات پایه و زیربناها در حد استطاعت و دسترسی گروه های کم درآمد در فضای رسمی شهری و زمینه سازی برای بهره مندی از امتیازات شهری و تعمیق فرهنگ شهری برای ساکنان این سکونتگاه ها به همراه مشارکت همه جانبه آنها در تصمیمگیری ها و اقدامات محلی میباشد. بکارگیری الگوهای مشارکتی و توانمندسزای و بهسازی در ایران بسیار نوپاست. اما تجربه اندک نیز نشان از وجود زمینههای مطلوب در این حوزه دارد. در هر حال این تجربه اندک نشان داده که زمینه های جلب مشارکت مردم بسیار مهیاست و اجتماعات محلی دارای قابلیت های مناسبی برای توانمدسازی و ساماندهی سکونتگاه های نابسامان میباشند.