ویژگیهای ژیوشیمیایی عناصر اصلی و خاکی نادر در معدن زغالسنگ کوچک- علی جنوبی، طبس

معدن زغالسنگ کوچک- علی جنوبی در سازند هجدک با سن ژوراسیک میانی در حوزه زغالی ایران مرکزی، 65 کیلومتری جنوبغرب شهر طبس واقع شده است. غلظت عناصر اصلی و خاکی نادر در نمونه های زغالسنگ و شیلهای زغالی توسط روش طیف نگاری فلویورسانس پرتو ایکس1 و طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی2 بررسی شد. همبستگی مثبت بین عناصر خاکی نادر3 با SiO2، K2O، Al2O3، TiO2، همبستگی بسیار ضعیف عناصر خاکی نادر با SO3 و همبستگی منفی عناصر خاکی نادر با CaO و پایین بودن غلظت (% P2O5 ≤0/0001) P2O5 در نمونه های مورد بررسی، بیانگر منشا آواری (کایولینیت و ایلیت) برای عناصر خاکی نادر است . مقادیر عناصر خاکی نادر در نمونه های مورد بررسی بین 113/06 - 69/54 ppm با میانگین 127/94 ppm بیشتر از میانگین جهانی زغال سنگهاست. در نمونه های مورد بررسی، مقادیر عناصر خاکی نادر سبک بیش از عناصر خاکی نادر سنگین است. این ویژگی متاثر از بیشتربودن غلظت عناصر خاکی نادر سبک در کانیهای اولیه است. نتایج داده های ژیوشیمیایی نشان میدهد که تمرکز عناصر خاکی نادر در زغال سنگ تحت تاثیر ورود ذرات تخریبی حاصل از فرسایش به حوزه زغالی بوده است.