بررسی سیر تحول معراج نگاری عثمانی در قرن های 9-11 ه.ق

معراج به عنوان یکی از مهم ترین روایات مذهبی، در تاریخ هنر اسلامی بر اساس رویکردهای تاریخی و فرهنگیمتفاوت، تصویرسازی شده است. ازجمله موضوعاتی که در تصویرگری نسخه های ادبی و مذهبی در هنر عثمانیبدان توجه شده است، زندگی پیامبر و حادثه ی معراج ایشان است. نسخه ی اسکندرنامه ی آماسیا مربوط به سال798 ه.ق ازجمله نسخه های اولی های است که دارای صحنه ی معراج است. از نسخه های دیگری که بعد ازاسکندر نامه ی آماسیا، در فاصله ی قرن های 9-11 ه.ق تصویرسازی شده و دارای صحنه ی معراج پیامبر می باشند، می توان به نسخه های اسکندرنامه ی احمدی به تاریخ 854-843 ه.ق، زبده التواریخ به سال 991 ه.ق و سیرالنبی به تاریخ 1003 ه.ق اشاره کرد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با گردآوری اطلاعات به روشکتابخانه ای، در راستای بررسی سیر تحول تصویرسازی پیامبر و معراج نگاری در هنر عثمانی ، به معرفیمعراج نگاری این سه نسخه متاخر پرداخته و سیر تحول نگاره های معراج و نشانه های بصری آن، در این نسخه ها راموردبررسی و تحلیل قرار می دهد. بررسی نتایج حاصله نشان می دهد که نگارگری عثمانی واجد عناصر مشترکتصویری در تمام معراجیه ها است. بااین حال در برخی نگاره ها، عناصر بصری و نشانه های خاصی نیز تصویر شده کهاین عناصر گاه از احادیث و قرآن نشات گرفته و گاه برخاسته از سنت تصویرسازی دینی در کشو رهای اسلامیهمسایه، ازجمله ایران، است.