دانیال نیکزاد
4 یادداشت منتشر شدهنگاهی کوتاه به عوامل جفت ماندگی در گاو و درمان آن
بیماری جفت ماندگی گاو بعد از زایمان این حیوان ممکن است بوجود آید. گاوها از جمله دام های با ارزش و مهم در زندگی انسان، از گذشته تاکنون، محسوب می شوند. این حیوانات براساس ساختار و کارایی که دارند، به دو دسته گاوهای شیری و گوشتی تقسیم می شوند. بیش از دو سوم خوراکی های جهان متعلق به شیر گاو ها است، همچنین گوشت این حیوانات یکی از موارد اصلی در تغذیه انسان محسوب می شوند.
به طور کلی بدن دام ها در هنگام زایمان، بسیار ضعیف شده و ممکن است دچار بیماری های مختلفی شوند. به همین منظور این فرایند باید با دقت بسیار و در شرایط استریل و پاک انجام گیرد تا گاو ماده و گوساله تلف نشوند. بیمار بودن گاو ماده و همچنین آبستن شدن آن باعث سقط جنین، تب شیر و از همه مهمتر بیماری جفت ماندگی می شود.
جفت ماندگی از جمله بیمارهای خطرناک می باشد که درصورتی که جفت گاو پس از گذشت 12 روز از زایمان، به طور کامل از رحم خارج نشود، بوجود می آید. این بیماری باعث عفونت و فساد رحم شده و عدم تشخیص صحیح و به موقع و درمان آن باعث ناباروری
.همیشگی گاو، کاهش تولید شیر و خسارت های اقتصادی تا حدود زیادی خواهد شد
راه های درمان جفت ماندگی در گاو: با توجه به آنکه جمعیت جهان روز به روز در حال افزایش بوده و نیازهای افراد نیز همگام با آن در حال بیشتر شدن است، بقا و تولید مثل انواع دام ها از جمله گاو از اهمیت ویژه ای برخوردار است. قطعا این تولید مثل و بقا بدون تغذیه مورد مناسب و سلامت دام به هیچ وجه امکان پذیر نمی باشد. گاوها در طول سال یک بار زایمان می کنند که طول حاملگی آنها نیز ۹ ماه است. لازمه داشتن زایمان موفقیت آمیز آبستن بودن گاو در سلامت کامل می باشد. اگر بخواهیم عواملی که منجر به جفت ماندگی گاو می شود را ذکر کنیم، قطعا عوامل بسیاری را می یابیم که در بروز این بیماری به طور مستقیم و غیر مستقیم نقش دارند. تغذیه نامناسب، افزایش وزن زیاد گاو و یا لاغر بودن گاو، کمبود ویتامین های A و E و همچنین دوقلوزایی مهمترین دلایل این بیماری هستند. همچنین اگر جفت گاو در هنگام زایمان آویزان مانده و نیافتد، به دلیل برخورد با گل و کود چسبیده آلوده می شود و این آلودگی ها زمینه ساز عفونت و بیماری های بسیار خطرناک برای گاوها می شود.
عوامل اصلی بروز و پیشگیری از بیماری جفت ماندگی
جفت ماندگی گاو به دلیل ایجاد عفونت در حین زایمان ایجاد می شود؛ اما خود این عفونت ها به دلایل مختلفی به وجود می آیند. از جمله دلایل دخیل در جفت ماندگی عبارتند از:
- سقط جنین
- باقی ماندن بخشی از جنین در رحم گاو
- کمبود ویتامین های A,E
- کمبود سلنیوم و مس
- تغذیه ضعیف
- کمبود مواد معدنی
- لاغری یا چاقی بیش از اندازه
- دوقلویی زایی و زایمان سخت
- کمبود کلسیم یا تب شیر در گاو
اگر بهداشت لازم، تغذیه مناسب و اصول نگهداری گاو به طور صحیح رعایت شوند، می توان از بروز این عوامل جلوگیری کرد. اگر گاوها بیش از حد لاغر یا چاق شوند زایمان آن هابه مشکل خورده و ممکن است بقایای جفت در رحم باقی بماند و باعث جفت ماندگی شود.
نحوه درمان
جفت ماندگی همان طور که از نامش مشخص است یعنی جفت در هنگام زایمان، در بدن گاو باقی بماند. درمان بیماری و مدت زمان ماندن جفت در بدن گاو، دو فاکتور بسیار مهم در شدت و بروز این بیماری است. در نتیجه پیش از آنکه جفت ماندگی باعث عفونت شدید رحمی و ناباروری دام شود باید نسبت به درمان آن سریعا اقدام نمود.بهترین راه حل این می باشد که ابتدا شرایط و کارهایی انجام و فراهم گردد که گاو خودش جفت باقی مانده را خارج کند و پس از آن رحم را شستشو دهد. این راه حل، روش طبیعی برای حل این مشکل است. اما اگر جفت به روش خارج نشد، دکتر دامپزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند. این آنتی بیوتیک می تواند به صورت تزریق وریدی و یا مایع دکستروز صورت گیرد. دامپزشک با تزریق داروهای داخل رحمی اقدامات لازم برای خارج کردن جفت را انجام می دهد.از دیگر روش های درمان که موثر واقع می شوند و در درمان بیماری تاثیر بالایی دارند میتوان به شستشوی رحم، تزریق دارو به رحم برای خارج کردن جفت باقی مانده اشاره کرد. توصیه میشود دامداران پس از زایمان گاو معاینات لازم برای سلامتی دام زنده را انجام دهند تا مطمئن شوند که گاو تازه زایمان کرده سالم و هیچ گونه بیماری ای ندارد.
به یاد داشته باشید، سلامت گاوها بر روی قدرت باروریشان بسیار تاثیر می گذارد. عفونت های رحمی و جفت ماندگی ممکن است باعث ناباروری و از بین رفتن نسل گاو شود. این موضوع برای دامداران خسارت های جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت.