مدیریت آب شهری با استفاده از مدل برنامه ریزی منابع آب MODSIM

سابقه و هدف: نیاز روزافزون به آب نتیجه رشد جمعیت و توسعه شهری است که برنامه ریزی همه جانبه برای تامین آب به مقدار کافی و کیفیت مناسبی را ضروری می سازد. مدل سازی یکی از ضروریات مدیریت و برنامه ریزی برای منابع و مصارف آب است. مدل های ریاضی جامع کمی- کیفی آب، غربالگری مناسب برای تحلیل گزینه های متعدد مدیریت منابع آب بشمار می-روند. MODSIM یک سیستم پشتیبانی تصمیم مدیریت منابع برای تحلیل برنامه ریزی بلندمدت، مدیریت میان مدت و عملکردهای کوتاه مدت می باشد. که در بخش های حوضه ای، بین حوضه ای و آب شرب و... مورد استفاده قرار گرفته است. مهم ترین مشکلات تامین آب شرب شهری گرگان، عدم بهره برداری از منابع آب، محدودیت آب زیرزمینی تامین کننده آب گرگان، افزایش برداشت و اثرات آن بر کاهش منابع آب و همچنین کاهش کیفیت آب سفره ها و احتمال شوری برخی از چاه ها می باشد. ارائه راهکارهای مناسب برای افق های بعدی و بررسی همه جانبه منابع تامین و درصد خسارات وارده در افق مورد نظر ضروری می باشد. هدف از این تحقیق تجزیه و تحلیل منابع آب موجود، مدیریت آب شرب شهر گرگان با مدل MODSIM و تجزیه و تحلیل سناریوهای مختلف مدیریتی می باشد.مواد و روش ها: در این تحقیق، با استفاده از مدل MODSIM مدیریت آب شرب شهر گرگان در یک دوره کوتاه مدت، میان-مدت و بلندمدت موردبررسی قرارگرفته است و به منظور تامین فشار مجاز در شبکه و جلوگیری از نشت شبکه، شهر منطقه-بندی شده است. کالیبراسیون مدل برای سال 1391 تا 1392 و در مقیاس روزانه انجام شده و نهایتا قابلیت مدل بر اساس معیارهایی همچون: اعتمادپذیری و آسیب پذیری با استفاده از قابلیت کدنویسی در مدل MODSIM انجام و مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس با سناریوهای مختلف، مدیریت آب شرب در دوره های آتی موردبررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان می دهد که در تمامی سناریوهای مدیریتی، منطقه 1 زون فشاری (شمالی ترین قسمت گرگان) و مناطق 8 تا 10 (جنوبی ترین قسمت گرگان) شاخص اعتمادپذیری زیاد و شاخص آسیب پذیری کمتری داشتند. همچنین اگر شرایط تامین آب به صورت فعلی باشد (سناریوی مرجع) در افق زمانی 1400 با 7/2 درصد افزایش جمعیت نسبت به سال 1391، شاخص اعتمادپذیری 7/2% و شاخص آسیب پذیری 50 هزار مترمکعب بر روز خواهد بود.نتیجه گیری: استفاده از مدل MODSIM در شبیه سازی و مدیریت آب شرب موفق بوده و به همین دلیل استفاده از این مدل و همچنین لینک کردن این نرم افزار با نرم افزارهای دیگر، ازجمله آب زیرزمینی، کیفیت آب و... توصیه می گردد؛ و بر اساس نتایج این مدل و سناریوها، می توان شرایط تامین آب در آینده را بررسی کرده و راهکارهای مدیریتی ارائه نمود.