کاربرد تحلیل های مکانی GIS در مدلسازی و پیش بینی الگوی مصرف آب شهری در تبریز

آب اثر کلیدی در رفاه و سلامت جامعه، نقش تعیین کننده در رشد جوامع و یکی از مهم­ترین منابع طبیعی است. در سال­ های اخیر مشکل کمیابی منابع آب در اثر افزایش روزافزون جمعیت در جهان و افزایش رقابت برای دستیابی به منابع آب که منجر به افزایش هزینه استفاده از آب می شود، تشدید شده است. بنابراین، استفاده از این منبع حیاتی مستلزم مدیریت صحیح است. پژوهش حاضر با عنوان پیش بینی و مدل سازی الگوی مصرف آب شهری در شهر تبریز با هدف بررسی و تحلیل الگوی مصرف آب شهری با استفاده سیستم اطلاعات جغرافیایی، GIS (Geographic Information System)، انجام شده است. داده های این پژوهش از داده ­های موقعیت مکانی مشترکان و میزان مصرف آب ثبت شده آن­ها که از اداره آب و فاضلاب شهر تبریز گردآوری شده، انجام شده است. هدف از این پژوهش، پیش بینی و مدل سازی مصرف آب با توجه به مصرف سالیانه آب در سطح شهر تبریز و همچنین برآورد میزان مصرف آب در سطوح مناطق ده گانه تبریز می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که روند مصرف آب در سال­ های ۱۳۹۵، ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ دارای روند افزایشی بوده است. نقشه پیش ­بینی الگوی مصرف آب در سال ۱۴۰۳ نیز نشان می دهد که بر اساس آن بیشترین میزان مصرف آب به ۱۹۶۰۰۰۰ متر مکعب خواهد رسید. مقایسه نتایج نقشه پیش­ بینی آب حاصل از روش CA-Markov (Markov Chain) با نقشه جمعیت، تعداد طبقات ساختمان ­ها و نوع کاربری نشان داد که در مناطق مسکونی میزان مصرف آب شهری در رتبه بالایی قرار دارد. با در اختیار گذاشتن نتایج حاصله از این پژوهش به مدیران و برنامه ریزان شهری این امکان داده می شود که در مدیریت مصرف آب در سطح شهر و سازمان ­ها بهتر و دقیق­ تر تصمیم­ گیری کنند.