بررسی امکان استفاده از قرارداد ساخت، بهره برداری و انتقال (BOT) در پروژه های بالادستی صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران

در سال های اخیر تمایل فزاینده ای در میان کشورهای در حال توسعه در جهت خصوصی سازی و جلب سرمایه به این بخش برای اجرای پروژه های زیربنایی به چشم می خورد. کمبود بودجه و رویکرد مسئولیت پذیری کمتر دولت ها، از علل عمده این گرایش بوده است. امروزه قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال(BOT) به عنوان یکی از روش های تحویل پروژه، گزینه ای کارآمد در جهت اجرای پروژه های عظیم دولتی توسط شرکت های خصوصی به حساب می آید. در این نوع از قرارداد بخش خصوصی وظیفه طراحی، تامین مالی، ساخت و بهره برداری از پروژه را به عهده می گیرد و نهایتا بعد از گذشت مدت زمانی معین مالکیت پروژه به دولت انتقال داده می شود. در این نوشتار برآنیم که کارآمدی و عدم کارآمدی و امکان استفاده از این الگو را در پروژه های بالاد ستی صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران و قراردادهای نفتی مورد بررسی قرار دهیم. بدین منظور ناگزیریم ضمن بررسی ماهیت، ویژگی ها و آثار این نوع از قرارداد؛ امکان سنجی استفاده از آن را با توجه به نظام حقوقی و قراردادی ایران مورد بررسی قرار دهیم.