مقایسه گلخانه ای اثر کودهای آلی غنی شده با گوگرد و عناصر مغذی بر خصوصیات شیمیایی خاک و رشد گیاه ذرت

اکثر اراضی کشور در اقلیم آب و هوایی خشک و نیمه خشک قرار گرفته است. خاک های این مناطق دارای مشکلات زیادی از قبیل مقادیر بالای آهک، ‭pH‬، شوری، قلیاییت و کمبود موادآلی می باشند. اصلاح و بهبود این خاک ها از طریق کاهش ‭pH ‬با افزودن موادآلی و اسیدزا امکان پذیر بوده و باعث افزایش قابلیت جذب عناصرغذایی در گیاه می شود. از جمله کاربردی ترین روش ها برای اصلاح خاک با کاهش ‭pH ‬می توان از مواد اصلاح کننده اسیدزای شیمیایی نام برد. گوگرد از جمله مهم ترین و موثرترین مواد اصلاحی خاک می باشد. کاربرد توام گوگرد و موادآلی این اثر را بهبود می بخشد. برای بررسی این تاثیر از چند فرمولاسیون کودی حاوی این عنصر و ترکیب موادآلی در یک آزمایش گلخانه ای هشت هفته ای در قالب طرح کاملا تصادفی شامل‮‭18‬ تیمار با 3 تکرار وگیاه ذرت در گلخان موسسه تحقیقات خاک و آب استفاده شد. تیمارها شامل: 1) تیمار شاهد بدون عناصر غذایی 2) تیمار شاهد + عناصر غذایی براساس آزمون خاک 3) شاهد + کمپوست 4) کمپوست + گوگرد (5 ‭ (CSB) ‬فرمولاسیون 6 ‭ N‬5P5K4S‮‭10‬B5 ) فرمولاسیون7 ‭ C- N‬5P5K4S‮‭10‬B5)فرمولاسیون 8 ‭C- N‬5P5K4S‮‭20‬B5) فرمولاسیون 9 ‭ B-N‬5P5K4S‮‭10‬B‮‭50‬) فرمولاسیون ‮‭10‬ ‭ N‬5P5K4S‮‭10‬B‮‭50‬‭- To) ‬فرمولاسیون ‮‭11‬ ‭ B-N‬5P5K4S‮‭10‬B‮‭34‬) فرمولاسیون ‮‭12‬ ‭ N‬5P5K4S‮‭10‬B‮‭36‬‭- To) ‬فرمولاسیون (‮‭13‬ ‭ B-C)-N‬5P5K4S‮‭10‬B5)فرمولاسیون (‮‭14‬ ‭ TSP)CP‬‮‭5/31‬S‮‭10‬B5) فرمولاسیون(‮‭15‬ ‭ TSP)PSB) ‬فرمولاسیون (‮‭16‬ ‭ PR)CP‬‮‭35/25‬S‮‭10‬B5 ) فرمولاسیون (‮‭17‬ ‭ PR)PSB) ‬فرمولاسیون ‮‭18‬ ‭ SBC) ‬فرمولاسیون ‭SB ‬نمونه های گیاهی بعد از دوره ی رویشی (حدودا هشت هفته) برداشت و به آزمایشگاه منتقل شدند. بعد از شستشو و خشک شدن، وزن ماده خشک در اندام هوایی، غلظت کل عناصر گوگرد، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر کم مصرف آهن، مس، روی و منگنز، جذب کل عناصر توسط گیاه ذرت اندازه گیری گردید و به عنوان پاسخ های گیاهی بکار رفتند. نمونه های خاک گلدان ها نیز بعد از اتمام آزمایش جهت انجام آزمایشات شیمیایی از قبیل‭pH ‬،‭EC ‬میزان موادآلی، فسفر، نیتروژن و گوگرد قابل جذب به آزمایشگاه ارسال گردید. نتایج بدست آمده از اندازه گیری ها توسط نرم افزار‭Minitab ‬مورد تجزیه تحلیل آماری قرار گرفت. با آزمون ‭F ‬فرمولاسیون ‭ C-N‬5P5K4S‮‭10‬B5 با میانگین‮‭30/8‬ گرم در گلدان بیشترین عملکرد را نسبت به سایر فرمولاسیون ها نشان داد. این فرمولاسیون همچنین ارتفاع بوته و طول ساقه را نیز بطور معنی داری نسبت به سایر فرمولاسیون ها تحت تاثیر قرار داد. نوع ‭C ‬ماده آلی بیشتر از انواع ‭B ‬و ‭To ‬روی عملکرد تاثیر داشت. کاربرد ماده آلی نیز افزایش عملکرد را در پی داشت. افزودن گوگرد با کمپوست عملکرد متمایزی نسبت به کاربرد کمپوست تنها دارد و افزایش ‮‭26‬ درصدی عملکرد را به همراه داشت. فرمولاسیون ‭B- N‬5P5K4S‮‭10‬B‮‭34‬ در جذب کل عناصر N، P، ‭S ‬و ‭Mn ‬بهتر از سایر فرمولاسیون ها عمل کرده یعنی به عبارتی در بالا بردن کیفیت محصول موثرتر است. کاربرد گوگرد ‭pH ‬خاک را از حدود ‮‭7/8‬به ‮‭7/56‬ کاهش داد و شوری خاک ‭(EC) ‬را از 1 به ‮‭2/88‬ دسی زیمنس بر متر افزایش داد. کلمات کلیدی: گوگرد- ماده آلی- آزمایشات گلخانه ای- ذرت.