بررسی سازگاری ژنوتیپ های امیدبخش جو در آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت منطقه سرد

با هدف گزینش لاین های امید بخش پر محصول و پایدار نسبت به ارقام تجارتی موجود در برنامه به نژادی جو آبی منطقه سرد که دارای سازگاری وسیع با شرایط اقلیم سرد کشور باشند و به منظور تعیین پایداری عملکرد و بررسی اثرات متقابل ژنوتیپ ا محیط در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زارعی ‮‭1392 -94‬ مطالعه شدند. در آزمایش اول تعداد ‮‭17‬ رقم و لاین پیشرفته جو به همراه سه شاهد بهمن، ‮‭90-4‬ ‭EBYT-C‬و ‮‭90-5‬ ‭EBYT-C ‬در 8 ایستگاه برای شرایط نرمال آبیاری(کرج، مشهد، اردبیل، میاندوآب، تبریز، همدان، اراک و جلگه رخ) در آزمایشی بنام ‮‭14‬‭th EBYT-C‬‮‭92‬ و در آزمایش دوم ‮‭17‬ لاین دیگر که از آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت لاین های پیشرفته جو متحمل به خشکی انتهای فصل مناطق سرد در سال های گذشته مطالعه و انتخاب گردیده بودند، به همراه سه شاهد بهمن، ‮‭91-8‬ ‭EBYT-C ‬و ماکویی در 4 ایستگاه برای شرایط تنش آبیاری آخر فصل شامل ایستگاه های کرج، مشهد، میاندوآب و همدان منطقه سرد کشور در آزمایشی بنام 4‭th EBYT-DC‬‮‭93‬ به صورت آزمایش در دو شرایط تنش(در حالت قطع آبیاری بعد از ‮‭50‬% گلدهی) و بدون تنش (آبیاری نرمال)یکنواخت اجرا گردید. هر کرت شامل 6 خط کاشت به فاصله ‮‭20‬ سانتی متر، طول 6 متر و مساحت ‮‭7/2‬ مترمربع بوده که پس از حذف حاشیه مساحت برداشت 6 مترمربع در نظر گرفته شد. نتایج مربوطه به عملکرد دانه ژنوتیپ ها پس از برداشت برای هر ایستگاه مورد تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ساده و مرکب قرار گرفت. نتایج تجزیه پایداری آزمایش اول نشان داد که برترین ژنوتیپ ها لاین های شماره ،‮‭12 15‬ و ‮‭16‬ بودند. تجزیه داده های آزمایش دوم در ارتباط با شرایط نرمال و تنش نیز به ترتیب نشان دهنده برتری نسبی لاین های شماره،‮‭4 3‬ و ‮‭12‬ ولاین های ،‮‭16 3‬ و ‮‭11‬ بود. نشان داده شد که لاین امید بخش شماره 3 با بهترین عملکرد در هر دو شرایط نرمال و تنش خشکی انتهای فصل پر محصول ترین لاین آزمایش بود. واژه های کلیدی : جو، اثر متقابل ژنوتیپ در محیط جو، پایداری عملکرد،خشکی انتهای فصل،سازگاری و منطقه سرد