بررسی امکان تولید مایع غنی ساز آرتمیا (سلکو وسوپرسلکو) با توان داخلی کشور

آرتمیا به عنوان یک غذای زنده درصنعت تکثیر و پرورش آبزیان دارای کاربرد های وسیعی است، آرتمیا دارای مقادیر اندکی از اسیدهای چرب غیر اشباع بلند زنجیره سری امگا 3 به خصوص اسید ایکوزاپنتا نوییک ‭(EPA‬3) و فاقد اسید چرب ضروری امگا 6 به خصوص دوکوزا هگزانوییک ‭(DHA‬4) می باشند، و بر این اساس برای بالا بردن ارزش غذا یی ناپایوس آرتمیا را آن غنی سازی می نمایند. غنی سازی ناپلیوس آرتمیاها جهت بالابردن ارزش غذایی امولسیون های تجاری غنی ساز از ترکیبات مختلف تهیه و به بازار های جهانی عرضه شده است، که معروفترین آنها امولسیون غنی ساز سلکو و سوپر سلکو توسط شرکت اروپایی آمریکایی ‭INVE‬5) می باشد، این امولسیون ها در سطح وسیعی در صنعت آبزی پروری استفاده می شود، این پژوهش، اقدام به ساخت امولسیونهای غنی ساز آرتمیا با ا ستفاده از توان داخلی کشورمان شده است، در وهله اول با مهندسی معکوس ترکیبات نهایی امولسیون غنی ساز آرتمیا (سلکو) در آزمایشگاه تجزیه شیمی دانشگاه ارومیه آنالیز و مشخص شد که در قسمت نتایج به جدول 5 آورده شده است، سپس منابع داخلی صید آبزیان جنوب کشور مثل روغن چشم تن ماهیان، کبد کوسه ماهی، ماهی مرکب، و روغن های گیاهی کلزا، آفتابگردان، زیتون و روغن حیوانی گاو و سایر مواد و ملزومات مورد نیاز طبق جداول شماره های ،1 ،‮‭3 2‬ استفاده گردید. استخراج روغن از ماهی مرکب و چشم تن ماهیان و روغن کبد کوسه ماهیان باروش استاندارد ‭(BLIGH & DYER ‬سال‮‭2000‬) انجام شد. درصد و آنالیز پروفیل اسید های چرب روغن های استخراج شده با روش گاز کروماتوگرافی ‭(GC) ‬انجام شد. نتایج این بخش از تحقیق نشان می دهد که از ماهی مرکب می توان به میزان ‮‭13 3‬ درصد وزنی مرطوب و با نسبت ‮‭22/86‬ در صد از اسید های چرب با چندین باند مضاعف ا سید چرب استحصال نمود. اقدام به ساخت 3 نمونه روغن غنی ساز، ترکیب آنها دارای ‮‭60 10‬ درصد از مخلوط چربی های حیوانی وگیاهی بود که در جدول های شماره ،‮‭2 1‬ و 3 آورده شده است. و سپس این سوسپانسیون ها، مورد تست های مختلف از آنالیز ها و عملیات میدانی با نمونه خارجی به عنوان شاهد قرار گرفتند. آنالیز های میزان در صد و پروفیل اسید های چربی نمونه های سنتنز شده باروش کروماتوگرافی گازی مورد تست قرار گرفت، که نتایج آنها در جداول شماره های 2 تا ‮‭15‬ آورده شده است. مرحله بعدی اجرای پروژه تست های میدانی بود، در تست های میدانی ا بتدا عملیات غنی سازی آرتمیا با امولسیون های غنی ساز با روش استاندارد (‮‭1996 , Vanstappen‬، ‭et al) ‬روی ‮‭200000‬ نایوپلی آرتمیا اورمیانا انجام شد، ناپلی های غنی شده این مرحله مجددا از نظر میزان جذب امولسیون های غنی شده در آنها نیز مورد آنالیز های ‭GC ‬قرار گرفتند، نتایج نشان می دهد که میزان و درصد جذب امولسیون ها، و قدرت غنی شدگی در نایوپلی آرتمیا در نمونه های وارداتی، و ساخت داخل (،1 ،2 و3) و شاهد غنی نشده به ترتیب معادل ‮‭47.37‬ و‮‭25‬.،‮‭18 30‬.،‮‭14.22 88‬ و ‮‭32.10‬ به دست آمد. در مرحله سوم از مراحل اجرایی پروژه نا پلیوس های غنی شده آرتمیا میدانی به طور زنده روی تعداد‮‭500‬ لارو تازه به تغذیه افتاده ماهی قزل آلا در محل کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان قزل آلای شرکت زیوه روی 6 تیماربه شرح ذیل زیر انجام شد: تراف 1- تیمار یک: تراف شاهد مخصوص لاروهای تازه به تغذیه افتاده با غذای کنسانتره معمولی کارگاه. تراف 2- تیماردو: تراف مخصوص لاروهای تازه به تغذیه افتاده با غذای کنسانتره به انضمام نایوپلی آرتمیاهای بدون غنی شدگی. تراف 3- تیمارسه: تراف مخصوص لاروهای تازه به تغذیه افتاده باغذای کنسانتره به انضمام نایوپلی غنی شده با روغن سلکوی تراف 4- تیمارچهار: تراف مخصوص لاروهای تازه به تغذیه افتاده غذای کنسانتره به انضمام نایوپلی غنی شده از امولسیون شماره 1 تراف 5- تیمار پنج: تراف مخصوص لاروهای تازه به تغذیه افتاده غذای کنسانتره به انضمام با نایوپلی غنی شده از امولسیون شماره 2 تراف 6- تیمار شش: تراف مخصوص لاروهای تازه به تغذیه افتاده غذای کنسانتره به انضمام با نایوپلی غنی شده از امولسیون شماره 3 بررسی های میدانی مجدد برای میزان تلفات، نرخ رشد ودرصد بقا قرارگرفتند. نتایج نشان داد که تیمارهای ‮‭2-1‬ با تیمارهای ‮‭6-5-4- 3‬ اختلاف معنی درسطح اطمینان ‮‭95‬ درصد در بقا، ضریب رشد، ضریب چاقی، طول کل، ضریب تبدیل غذایی، وزن نهایی، درصد پروتیین دارند، میزان نا هنجاری های مورد بررسی در تیمارهای1و2 نسبت به تیمارهای‮‭6-.5-4-3‬ اختلاف معنی ‭ (P‬‮‭05.0‬) نشان میدهد که از امولسیون های غنی ساز استفاده نشده است ،ولی در تیمار های ‮‭5-4-3‬-و6 در این شاخص ها اختلاف معنی داری با یکدیگر بلاخص بانمونه تجاری ندارند، و این نشان می دهد که سوسپانسیون های ساخت داخل به راحتی می توا نند جایگزین نمونه های خارجی شوند .کلیه نتایج توسط تست آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون دانکن با نرم افزار ‭SPSS ‬، و‭EXCEL ‬مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. جمع بندی نهایی نتایج پژوهش حاصله بیانگر این نتیجه است که امکان تولید روغن های غنی ساز سلکو در داخل کشور با توانمندی های داخلی مشابه نمونه های خارجی آن به خوبی امکان پذیر بوده وکلیه تست های میدانی آن موفقیت آمیز می باشد و می توانند جایگزین روغن های غنی ساز خارجی شوند. کلمات کلیدی: آرتمیااورمیانا، روغن غنی ساز، ‭GC‬، پروفیل اسید های چرب، ‭INVE .