ارزیابی مقاومت ارقام و لاین های پیشرفته گندم دیم نسبت به بیماری زنگ زرد گندم
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
استان موضوع گزارش: آذربایجان شرقی
شهر موضوع گزارش: مراغه
شناسه ملی سند علمی: R-1057336
تاریخ درج در سایت: 27 بهمن 1397
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
مشاهده: 159
تعداد صفحات: 55
سال انتشار: 1391
نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
چکیده طرح پژوهشی:
زنگ زرد گندم با عامل Puccinia striiformis f. sp. tritici یکی از مهمترین بیماریهای گندم در ایران می باشد. استفاده از ارقام مقاوم یکی از بهترین روش های کنترل این بیماری می باشد. این بررسی به منظور بررسی واکنش 220 ژنوتیپ گندم دیم، انتخابی (1390-91) نسبت به بیماری زنگ زرد در شرایط مزرعه ای (مقاومت گیاه کامل در 5 منطقه مراغه، مشهد، زرقان فارس، مغان و میاندوآب) و گیاهچه ای (مقاومت گیاهچه ای درکرج) اجرا گردید. در شرایط کنترل شده گلخانه، ژنوتیپ ها در مرحله گیاهچه ای با استفاده از پاتوتایپ های زنگ زرد جمع آوری شده از ساری (166E150A+،Yr27+) و زرقان فارس (134E150A+،Yr27+) تلقیح و یادداشت برداری در مقیاس 4-0 انجام گرفت. یادداشت برداری مزرعه ای از شدت بیماری بر اساس روش اصلاح شده کاب و تیپ آلودگی بر اساس روش رولفز و همکاران در مرحله گیاه کامل انجام گرفت. نتایج حاصل از این ارزیابی در مرحله گیاه بالغ نشان داد که در مغان تعداد 175 ژنوتیپ، در مشهد تعداد 159 ژنوتیپ و در میاندوآب تعداد 179 ژنوتیپ دارای عکس العمل مقاوم و قابل قبول در برابر بیماری بودند. که از میان آنها 122 ژنوتیپ (55 درصد) در هر سه منطقه مذکور دارای عکس العمل مقاوم و قابل قبول بودند. از 122 ژنوتیپ انتخاب شده 68 ژنوتیپ از مناطق سرد، 8 ژنوتیپ از مناطق معتدل و 46 ژنوتیپ از مناطق گرم می باشند. نتایج ارزیابی در مرحله گیاهچه ای نشان داد که تعداد 145 ژنوتیپ در برابر هردو پاتوتایپ زنگ زرد مقاوم و تعداد 75 ژنوتیپ حساس بودند. ولی تعداد 94 ژنوتیپ در هر دو مرحله گیاهچه ای و گیاه بالغ مقاوم بودند. این نوع مقاومت می تواند از نوع مقاومت اختصاصی باشد. از تعداد 75 ژنوتیپ حساس در مرحله گیاهچه ای، تعداد 29 ژنوتیپ در هرسه منطقه دارای آلودگی مطلوب، در مرحله گیاه بالغ از خود مقاومت نشان داده اند. احتمالا این ژنوتیپ ها دارای مقاومت از نوع پایدار یا مقاومت گیاه کامل می باشند که توسط چند ژن کنترل می گردد. استفاده از این ژنوتیپ ها دارای صفات زراعی مطلوب، بعنوان رقم تجاری یا در برنامه های به نژادی توصیه می گردد واژه های کلیدی: بیماری زنگ زرد - لاین های گندم دیم - ارزیابی مقاومت - Puccinia striiformis f.sp tritici