ارزیابی عملکرد و پایداری ژنوتیپ های گندم نان زمستانه و بینابین در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته سراسری اقلیم سرد کشور ‭(ARWYT-C89).‬

دستیابی به ارقام گندم با عملکرد بالا و پایدار در محیط های متفاوت از جایگاه ویژه ای در برنامه های به نژادی برخوردار است. این بررسی با شرکت ‮‭48‬ لاین پیشرفته گندم زمستانه وبینابین با احتساب ارقام اروم، زارع و میهن و یک رقم شاهد محلی جمعا به تعداد ‮‭60‬ ژنوتیپ در 7 ایستگاه تحقیقاتی (کرج، همدان، مشهد، جلگه رخ، اراک، اردبیل و میاندوآب) طی سال زراعی ‮‭1389-90‬ به مورد اجرا درآمد. طرح آماری مورد استفاده در تمامی ایستگاهها ‭RCBD ‬با سه تکرار بود. مراقبت های لازم در طول دوره رشد و نمو گیاه انجام گرفت. پس از برداشت محصول و جمع آوری داده ها، تجزیه واریانس ساده و مرکب با استفاده از نرم افزار‭SAS ‬انجام و سپس روش گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری برای انتخاب ژنوتیپ های با عملکرد بالا و پایدار استفاده گردید. دامنه عملکرد دانه ‮‭48‬ لاین گندم شرکت کننده در این پروژه ‮‭5959‬ تا ،‮‭7785‬ میانگین عملکرد آنها ‮‭6990‬ و انحراف معیار آنها ‮‭405‬ کیلوگرم در هکتار بود. دامنه عملکرد دانه ارقام شاهد اروم، زارع و میهن بین ‮‭6980‬ تا ‮‭7605‬ با میانگین ‮‭7208‬ و انحراف معیار ‮‭171‬ کیلوگرم در هکتار بود. نهایتا از بین این ‮‭48‬ لاین گندم تعداد ‮‭11‬ لاین با دامنه عملکرد دانه ‮‭7079‬ تا ،‮‭7785‬ میانگین عملکرد ‮‭7325‬ و انحراف معیار برابر با ‮‭212‬ کیلوگرم در هکتار که دارای خصوصیات زراعی مطلوب و مقاوم به بیماری زنگ زرد بودند انتخاب شدند. لاین های انتخابی در آزمایش سازگاری سراسری لاین های امید بخش گندم ‭(ERWYT-C‬‮‭90‬) که در ‮‭11‬ ایستگاه تحقیقاتی سرد کشور در سال های زراعی ‮‭1390-92‬ اجرا می گردد مورد ارزیابی های نهایی قرار می گیرند سپس لاین (های) برتر انتخاب و به آزمایشات تحقیقی-تطبیقی و یا تحقیقی-ترویجی هدایت خواهند شد. ‮‭20‬-واژه های کلیدی : گندم نان، سازگاری عمومی، ، اقلیم سرد