گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی جداسازی و شناسایی عامل(عوامل) پنومونی پاستورلایی در گوسفند و بز

پنومونی گوسفند و بز سندرمی است ناشی از تقابل عوامل تنش زای محیطی، میکروارگانیسم ها و توان دفاعی میزبان. این بیماری بجز خسارات اقتصادی شدید، گله را با تلفات بالا نیز مواجه می سازد. (5)". "بر این اساس تلاش های زیادی برای کنترل و پیشگیری از این بیماری در کشورهای مختلف به عمل آمده که عمده آنها معطوف به تهیه واکسن بوده است. در شیوع حاد پنومونی گوسفند و بز، پاستورلاها به ویژه ‭(Pasteurella) haemolytica Mannheimia ‬و ‭Pasteurella multocida ‬بیش از سایر عوامل بیماری زا از ریه های مبتلا جدا شده اند (5 و 7)". "یکی از مشکلات اصلی بر سر راه کنترل پنومونی پاستورلایی در گوسفند و بز، ناکارآمدی واکسن های تولیدی در ایجاد ایمنی موثر و کامل است. بر اساس بررسی های به عمل آمده، اختلاف قابل ملاحظه در ایمنی زایی سروتیپ های مختلف پاستورلاها و محافظت محدود در مقابل سروتیپ های هترولوگ، عامل ضعف واکسن ها در ایجاد محافظت موثر بوده، لذا پایش دایمی سروتیپ های شایع در منطقه و نیز بررسی آنتی ژنیسیته و ایمنی زایی سروتیپ های جدید برای کنترل پنومونی پاستورلایی و تولید واکسن ضروری می باشد (7)". با توجه به آنچه گذشت، جداسازی و شناسایی عامل یا عوامل ایجاد کننده پنومونی پاستورلایی در گوسفند و بز کشور و نیز تعیین سروتیپ آنها، مقدمه تولید واکسن پاستورلوز گوسفند و بز بوده و این تحقیق با هدف تعیین سروتیپ(های) عامل پنومونی پاستورلایی در دام های مذکور با استفاده از آزمون های میکروب شناسی و بیوشیمیایی، به منظور تهیه سوش(های) لازم برای انجام بررسی های بعدی مرتبط با تهیه واکسن پاستورلوز گوسفند و بز انجام شده است. بدین منظور پس از انجام هماهنگی های لازم با سازمان دامپزشکی کل کشور و ادارات کل دامپزشکی شش استان بوشهر، اصفهان، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس و قم، اقدام به نمونه گیری از کانون های بیماری شد. نمونه ها بر حسب شرایط، متفاوت ولی در کل، در دام زنده شامل سواب بینی یا حلقی ( از ‭Palatine tonsil ) ‬یا نمونه خون از ورید وداج و در دام تلف شده، شامل نمونه ریه یا غدد لنفاوی نواحی فوقانی دستگاه تنفس بود. در مجموع ‮‭1454‬ نمونه تحت آزمایش قرار گرفتند. با توجه به نتایج حاصل از ظاهرشناسی و آزمون های ‭catalase ‬، ‭oxidase ‬، حساسیت به پنی سیلین، ‭motility ‬، ‭urease ‬، ‭MR ‬، ‭VP ‬و تخمیر گلوکز، صرفا ‮‭54‬ نمونه (‮‭71‬/%3 ) پاستورلا بودند. با مداقه بر نتایج حاصل از آزمایشات انجام شده، به ویژه همولیز، رشد در مک کانکی، آزمون های ‭indol‬و تخمیر لاکتوز، گونه جدایه ها، مولتوسیدا تعیین گردید. با توجه به نتایج حاصل از آزمایشات انجام شده به ویژه تخمیر قندها، جدایه ها شامل چهار بیوتیپ ‭B ‬، ‭E ‬،‭F ‬و‭J ‬بترتیب به تعداد ،‮‭29‬ ،‮‭2 17‬ و 6 بودند. با توجه به جمیع جوانب، آزمون های ‭catalase‬، ‭oxidase‬، ‭motility‬، ‭indol‬، ‭urease‬، ‭MR‬، ‭VP‬، ‭Nitrate reduction‬، ‭Citrate utilization‬، ‭Phenylalanine deamination‬، ‭Malonate utilization ‬و ‭Glucose‬، آزمون های مناسبی برای تشخیص پاستورلا و آزمون های ‭Haemolysis‬، رشد در مک کانکی، ‭indol‬، و ‭Lactose‬، آزمون های مناسبی برای تشخیص گونه مولتوسیدا قلمداد می گردند. کلمات کلیدی : پاستورلوز، پنومونی پاستورلایی، جداسازی، شناسایی