شروط ضمن عقد نکاح و ضمانت اجرای آنها از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی

عقد، توافق اراده ها برای ایجاد آثار حقوقی است گرچه آثار حقوقی عقود معین مثل نکاح به وسیله قانونگذار مشخض و معین شده است ولی قانونگذار به طرفین قرارداد اجازه داده است که تا حدی که مخالف قوانین امره نباشد، شرط یا شروطی را در ضمن عقد نکاح قرار دهند. این شرائط را می توان تعهد فرعی در ضمن یک تعهد اصلی دانست.شرایطی که در ضمن هر عقدی، اعم از نکاح و غیر آن، ممکن است هر یک از طرفین مطرح نماید و مورد موافقت طرف دیگر قرار گیرد در قالب یکی از سه شرط: صفت، فعل و نتیجه می باشد. هدف از این مقاله بررسی ماهیت هر یک از این سه شرط و تبیین ضمانت اجرای هر کدام از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی ایران و اثر تخلف هریک از این شروط بر سرنوشت عقد می باشد. روش پژوهش در این مقاله مطالعه کتابخانهای است. نتیجهی حاصله در مورد ضمانت اجرای تخلف از شرط صفت، پیدایش حق فسخ نکاح برای مشروط له به دلیل تخلف از وصف مورد اشتراط است.در مورد تخلف شرط فعل به این نتیجه رسیده ایم که راهکار اجرایی ابتدا اجبار مشروط علیه و الزام او به انجام شرط است و در صورتی که اجبار وی ممکن نباشد فعل مشروط، به هزینه مشروط علیه توسط دیگری انجام می شود اگر این دو راهکار عملی نبود مشروط له ناچار است به نکاح بدون شرط مذکور رضایت دهد. تخلف از شرط نتیجه هم قابل تصور نیست چرا که نتیجه به محض اجرای عقد محقق شده و ثابت می شود.