رئالیسم عرفی و عقل‌گرایی پراگماتیک؛ (تبیینی در ماهیت رایزنانه‌ی عقلانیت)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 346

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IHCSP-8-16_003

تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1399

چکیده مقاله:

یکی از عمده­ترین پیامدهای چالش پسااثبات­گرایی در معرفت­شناسی، حاکم­شدنِ دوگانه­های تقلیل­گرایانه حول تقابل­های مفهومی­ای چون واقع­گرایی و سازه­انگاری یا عقل­گرایی و نسبی­گرایی بوده است. پرسش اصلی شکل­دهنده به مقاله حاضر این بوده است که در مواجهه با چالشِ ضدمبناگرایی، چگونه می­توان همچنان تبیینی از «عقلانیت» به­مثابه «امکان ارزشیابیِ عینیِ معقولیتِ یک گزاره یا موضع» ارائه داد؟ در پاسخ، فرضیه­ی این مقاله بر این است که این تبیین را می­توان برمبنای روایت خاصی از پراگماتیسم ارائه کرد که بر  دریافتی عرفی (عقل­سلیمی) از واقعیت و درکی عملی از امر معقول پایه­ریزی می­شود. محور این تبیین، تاکید بر «کیفیتی» در «فرایند عقلانیِ ارزیابیِ گزاره­های علمی یا مواضع هنجاری» است که اصل صدق/ اعتبار را می­توان بر آن استوار کرد: «رایزنانه بودن» یا گشودگی به روی سنجش؛ در این راستا، مقاله­ی پیش­ِرو به برجسته ساختنِ این مشخصه­ی مشترک در میان طیفی از نظریه­پردازانِ فلسفه­ی علم و معرفت­شناسیِ علوم اجتماعی می­پردازد. از آنجا که روایت مورد نظر حول مباحثی چون ماهیت واقعیت و شرایط شناختِ امر معقول سامان می­یابد، این مقاله بر چارچوبی فرا-نظریه­ای بنا می­شود، چارچوبی که مفهوم «فرونسیس» ارسطو انسجام­بخش آن است.

نویسندگان

محسن عباس زاده مرزبالی

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسکینر، کوئنتین (1393). بینش‌های علم سیاست: در باب روش (جلد ...
  • برنشتاین، ریچارد (1390). «علم، عقلانیت، و فاقد قدر مشترک بودن»، ...
  • بوغوسیان، پل (1395). هراس از معرفت: در نقد نسبی‌انگاری، ترجمه: ...
  • پاتنم، هیلاری (1385). دوگانگی واقعیت/ ارزش، ترجمه: فریدون فاطمی، تهران: ...
  • پوپر، کارل (1384). اسطوره چارچوب: دفاع از علم و عقلانیت، ...
  • پوپر، کارل (1388). شناخت عینی؛ برداشتی تکاملی، ترجمه: احمد آرام، ...
  • پیوزی، مایکل (1384). یورگن هابرماس، ترجمه: احمد تدین، چاپ دوم، ...
  • دولاکامپنی، کریستیان (1382). تاریخ فلسفه در قرن بیستم، ترجمه: باقر ...
  • دیویدسون، دانلد (1392). «در باب ایده‌ی ”یک شاکله‌ی مفهومی“»، در ...
  • ساکالوفسکی، رابرت (1384). درآمدی بر پدیدارشناسی، ترجمه: محمدرضا قربانی، تهران: ...
  • شندلباخ، هربرت (1394). تاریخ و تبیین مفهوم خرد، ترجمه: رحمان ...
  • کاسیرر، ارنست (1387- الف). زبان و اسطوره، ترجمه: محسن ثلاثی، ...
  • کاسیرر، ارنست (1387- ب). فلسفه‌ی صورت‌‌های سمبلیک، ج2، اندیشه‌ اسطوره‌ای، ...
  • کوچوردی، یوانا (1394). ««عقلانیت» و «عقلانیت‌ها» در قالب مباحثه مدرنیسم ...
  • معینی علمداری، جهانگیر (1394). زیست­جهان و اهمیت آن برای نظریه ...
  • وینچ، پیتر (1372). ایده­ی علم اجتماعی، ترجمه: زیر نظر سازمان ...
  • هابرماس، یورگن (1384). نظریه کنش ارتباطی، ترجمه: کمال پولادی، تهران: ...
  • هچر، دانلد (1394). «تفکر انتقادی، پست­مدرنیسم و ارزشیابی عقلانی»، ترجمه: ...
  • هکمن، سوزان (1391). وبر، گونه‌ی ایده‌آل و نظریه‌ی اجتماعی معاصر، ...
  • هوی، دیوید کونز (1385). حلقه انتقادی؛ ادبیات، تاریخ و هرمنوتیک ...
  • هولاب، رابرت (1379). یورگن هابرماس؛ نقد در حوزه عمومی، ترجمه: ...
  • Black, Max (1962). Models and Metaphors: studies in language and ...
  • Habermas, Jurgen (2003). “Realism after the Linguistic- Pragmatic Turn”, in ...
  • Putnam, Hilary (1987.) “Is There Still Anything to Say about ...
  • Putnam, Hilary (1981). Reason, Truth and History, Cambridge University Press. ...
  • نمایش کامل مراجع