تحلیلی بر نقش زلزله در متروکسازی استقرارهای شاخص دشت میمه (اصفهان) در صدر اسلام

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 472

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-30-47_002

تاریخ نمایه سازی: 25 دی 1399

چکیده مقاله:

زلزلهخیز بودن ایران، در طول تاریخ باعث تخریب بسیاری از استقرارها و شهرها شده است؛ تا جایی که متون تاریخی- جغرافیایی نیز به این موضوع پرداختهاند. طبق این متون، در بعضی موارد به سبب آسیبهای فراوان وارده و تخریب کلی شهر، امکان از نو ساختن و یا ادامه بقای آن استقرار در همان مکان وجود نداشته؛ به همین دلیل بازماندگان این زلزلههای ویرانگر بهناچار در نزدیکی استقرار ویرانشده و در پیوند با عوامل حیاطی که هر شهری به آنها وابستگی داشته است، استقراری جدید را ساخته­اند. از نمونه­های بارز اینگونه استقرارها، استقرارهای دشت میمه استان اصفهان نظیر رباط آغا کمال، ازان، میمه، وزوان و جوشقان قالی است که همه آنها در یک بازه زمانی به علت زلزلههای ویرانگری که در سده­های آغازین اسلامی رخ داده بود، متروک شدند و دوباره در پیوند با استقرار تخریبشده، استقرار جدیدی ساخته شده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش زلزله در متروکسازی استقرارهای تاریخی این دشت، بر پایه تحقیقات میدانی و کتابخانه­ای است. اصلیترین سوال پژوهش این است که چرا استقرارهای شاخص دشت میمه در صدر اسلام در یک بازه زمانی مشابه به ناگاه متروک شده و استقرار جدیدی در پیوند با آنها ساخته شده است؟ فرضیه مطرح شده آنچنانکه متون تاریخی و شواهد میدانی نشان میدهد، زمینلرزه یا زمینلرزههایی است که در اواسط قرن سوم قمری رخ داده و محدوده مورد مطالعه را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

نویسندگان

محمداسماعیل اسمعیلی جلودار

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران

حمید پورداود

دانشجوی دکتری باستانشناسی، دانشگاه تهران

احمد صالحی کاخکی

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • - ابن‌اسفندیار، محمدبن حسن (۱۳۶۶)، تاریخ طبرستان‏، تصحیح عباس اقبال‌ ...
  • - ابن‌تغرى‌بردى، یوسف (۱۳۹۲ق)، النجوم الزاهرة فی الملوک مصر و ...
  • - ابن‌‌جوزى، أبو‌الفرج عبد‌الرحمن (۱۴۱۲ق)، المنتظم فى تاریخ الامم و ...
  • - ابن‌خردادبه، عبیدالله‌بن عبدالله (۱۳۷۱)، مسالک الممالک، ترجمۀ سعید خاکرند، ...
  • - ابن‌رسته، احمدبن عمر (۱۳۶۵)، اعلاقالنفیسه، ترجمۀ حسین قره‌چانلو، تهران: ...
  • - احمدی، عباسعلی (۱۳۹۳)، گزارش کاوش باستان‌شناسی تپه نماز، ج۱، ...
  • - اروجی، بلال (۱۳۹۰)، «پهنه‌بندی کیفی آب‌های میمه اصفهان جهت ...
  • - اعتماد‌السلطنه، محمدحسن‌بن على ‏(۱۳۶۷) مرآة البلدان‏، تصحیح عبدالحسین نوایى ...
  • - اعراب، علی و سید ایرج بهشتی (۱۳۹۶)، «بررسی فلزگری ...
  • - امبرسیز، ن. ن. و چ. پ. ملویل (۱۳۷۰)، تاریخ ...
  • - امیری، مصیب، سید مهدی موسوی کوهپر و فرهنگ خادمی ...
  • - بهرامی، امیر و هادی احمدی (۱۳۹۳)، گزارش ثبتی محوطه ...
  • - بیهقى، على‌بن زید (۱۴۲۵)، تاریخ بیهق، تعریب یوسف ‌هادى‏، ...
  • - پاکزاد، عباس علی( ۱۳۶۳) اوضاع اقتصادی بخش میمه ‌و ...
  • - پورداود، حمید (۱۳۹۷)، «تحلیل نقش قنات سددار عمومی و ...
  • - جاوری، محسن (۱۳۸۹)، «فضا و جامعه شهرهای ایران در ...
  • - چوبک، حمیده (بهار و تابستان ۱۳۹۱)، «سفالینه­های دوران اسلامی ...
  • - چهری، محمد اقبال (۱۳۹۷)، گزارش کاوش باستان‌شناسی تپه امامزاده ...
  • ارزیابی اکوتوریسم تالاب گاوخونی اصفهان به روش SWOT [مقاله کنفرانسی]
  • - خسروزاده، علیرضا و ابوالفضل عالی (۱۳۸۴)، «‌توصیف طبقه‌بندی و ...
  • - د‌المانى، هانرى رنه‏ (۱۳۳۵)، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ...
  • - دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغتنامه، ج11، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ...
  • - ذهبى، شمس‌‌الدین محمدبن احمد (۱۴۱۳)، تاریخ ‌الاسلام و الوفیات ...
  • - رابینو، یاسنت لویى ‏(۱۳۸۳)، مازندران و استرآباد، ترجمه غلامعلى ...
  • - راوندی، ابو‌رضا (۱۳۳۴)، دیوان، تصحیح سید جلال‌ ‌الدین ارموی ...
  • - رهبر، مهدی (۱۳۸۲)، سومین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی خورهه، تهران: ...
  • - زرگری، رحمت‌الله (۱۳۷۴)، تاریخ فرهنگ و هنر جوشقان قالی، ...
  • - سازمان زمین‌شناسیو اکتشافات معدنی کشور (۱۳۸۲)، گزارش زمین‌شناسی ورقه ...
  • - سیرو، ماکسیم (۱۳۵۷)، راه­های باستانی ناحیۀ اصفهان و بناهای ...
  • - شاردن، ژان (۱۳۷۲‌)، سفرنامه شاردن، ترجمۀ اقبال‌ یغمایى‏، تهران: ...
  • - شاکرى، رمضانعلى (۱۳۶۵)، اترکنامه‏‌، تهران: امیرکبیر. ...
  • - شیروانى، زین‌العابدین‌بن اسکندر [بی­تا]، بستان ‌السیاحة، تهران: سنایی‏. ...
  • - صحبتی، رضا و مرتضی فتاحی (۱۳۸۹)، «امکان کاربرد باستان‌لرزه‌شناسی ...
  • - ضرابى، عبد‌الرحیم‌بن محمدابراهیم ‏(۱۳۷۸)، تاریخ کاشان، تهران: امیرکبیر. ...
  • - عالی، ابوالفضل و علیرضا خسروزاده (بهار و تابستان ۱۳۸۹)، ...
  • - عزالدوله و ملکونوف‏ (۱۳۶۳)، سفرنامه ایران و روسیه‏، تصحیح ...
  • - عون ‌الهی، سیدآغا (۱۳78)، تاریخ پانصد ساله تبریز، ترجمۀ ...
  • - قزوینى، زکریا بن محمد (۱۳۷۳)، آثار البلاد و اخبار ...
  • - قمى، حسن‌بن محمد (۱۳۶۱)،‌ تاریخ قم، تهران‏: توس.‏ ...
  • - لباف خانیکی، میثم (۱۳۸۷)، «سفال ساسانی شمال شرق ایران ...
  • تحلیل شبکه شهری و توزیع فضایی جمعیت در کانون های شهری استان مازندران [مقاله ژورنالی]
  • - محمدی‌فر، یعقوب و الناز طهماسبی (پائیز و زمستان ۱۳۹۳)، ...
  • - مرجانى، عبدالله‌بن عبدالملک ‏(۲۰۰۲)، ‏بهجة النفوس و الاسرار فى ...
  • - معطوفى، اسدالله ‏(۱۳۸۷)، گرگان و استرآباد؛ سنگ مزارها و ...
  • - مقریزى، تقى‌الدین أحمدبن على (۱۴۲۰)، إمتاع الأسماع، تصحیح محمد ...
  • - مؤسسۀ ژئوفیزیک دانشگاه تهران (بی‌تا)، طرح مطالعۀ قنات عمومی ...
  • - یعقوبی، احمدبن واضح (۱۳۴۳)، تاریخ یعقوبی، ترجمۀ ابراهیم آیتی، ...
  • - ییت، چارلز ادوارد (۱۳۶۵)، خراسان و سیستان، ترجمۀ قدرت‌الله ...
  • - Alden, John R. and Jack Martin Balcer,(1987), “Excavations at ...
  • - Kennet,  D (2003), “Sasanian Pottery in Southern Iran and ...
  • - Melville, Charle (1980), “Earthquakes in the History of Nishapur”, ...
  • - Priestman, Seth. m. n (2013),  sasanian ceramic form the ...
  • تارنما ...
  • www.maps.google.com ...
  • List of sources with English handwriting         ...
  • -       Aḥmadī, ‘Abbas ‘Alī (1393 Š.), Gozārišhā-ye Kāvošha-ye Bāstānšināsī-ye Tapa ...
  • -       ‘Ālī, Abulfażl; ‘Alīreżā ḵosrozāda (1389 Š.), “Qal‘a Qišlāq; Moḥavaṭa-ye ...
  • -       Amīrī, Moṣayib, Sayyid Mahdī Mūsavī Kūhpar, Farhang ḵādimī Nodūšan ...
  • -       A‘rāb, ‘Alī, Sayyid Īrāĵ Bihištī (1396 Š.), “Barrasī-e Filizgarī-e ...
  • -       Bahrāmī, Amīr; Hādī Aḥmadī (1393 Š.), Gozāriš Ṯabtī-e Moḥavaṭa-ye ...
  • -       Bihaqī, ‘Alī b. Zeid (1425), Tārīḵ-e Bihaq, edited by ...
  • -       Čihrī, Moḥammad Eqbāl (1397 Š.), Gozariš-e Kāvoš-e Bāstanšināsī-e Tapa ...
  • -       Čūbak, Ḥamiīda (1391 Š.), “Sofālīnahā-ye Dorān-e Eslāi-ye Šahr-e Kohan-e ...
  • -       Dihḵodā, ‘Alī Akbar (1377 Š.), Loḡatnāma, Vol. 11, Tehran: ...
  • -       Etimād al-Salṭana, Moḥammad Ḥasan b. ‘Alī (1367 Š.), Mirāt ...
  • -       ‘Ez al-Dola, Melkonov (1363 Š.), Safarnna-ye īrān va Rūsīa, ...
  • -       Ḥeidarīān, Zohra; Farzāna Sāsānpūr (1392 Š,), “Arzyābi-e Ekotorism-e Tālāb-e ...
  • -       Ibn Ĵozī, Abulfaraĵ ‘Abdulraḥmān (1412), al-Montaẓam fi Tārīḵ al-Omam ...
  • -       Ibn ḵurdādbih, ‘Obiydallah b. ‘Abdullah (1371 Š.), Masālik va ...
  • -       Ibn Rusta, Aḥmad b. ‘Omar (1365 Š.), ‘Alāq al-Nafīsa, ...
  • -       Ibn Taḡrī Bardī, Yūsef (1392), Al-Noĵūn al-żāhira fi al-Molūk ...
  • -       Ĵāravī, Moḥsin (1389 Š.), Fażā va Ĵāma‘a-ye Šahrhā-ye Īrān ...
  • -       ḵosrozāda, ‘Alīreżā; Abulfażl ‘Ālī (1384 Š.), “Toṣīf-e Ṭabaqabandī va ...
  • -       Labāf ḵānīkī, Meiṯam (1387 Š.), “Sofāl-e Sāsnī-e ŠomAl-e Šarq-e ...
  • -       Loṭfī, Ṣidīqa; Farzāna Aḥmadī; Raḥīm Ḡolām Ḥosseinī (1391 Š.), ...
  • -       Marĵānī, ‘Abdullah b. ‘Abdulmalik (2002), Bihĵat al-Nofūs va al-Asrār ...
  • -       Maqrīzī, Taqī al-Dīn Aḥmad b. ‘Alī (1420), Emtā‘ al-Asmā’, ...
  • -       Ma‘ṭūfī, Asadallah (1387 Š.), Gorgān va Estarābād; Sang-e Mazārhā ...
  • -       Moḥammadīfar, Yaqūb; Elnāz Ṭahmāsbī (1393 Š.), “Ṭabaqabandī-ye Sofāl-e Sāsānī-e ...
  • -       Orūĵī, Bilāl (1390 Š.), “Panabandī-ye Kayfī-e Ābhā-ye Meima-ye Esfahān ...
  • -       ‘Oun Elāhī, Sayyid Āqā (1378 Š.), Tārīḵ-e Pānṣādsāla-ye Tabrīz, ...
  • -       Pākzād, ‘Abbas ‘Alī (1363 Š.), Ożā‘e Eqtiṣādī-e Baḵš-e Mima ...
  • -       Pūrdāvūd, Ḥamīd (1397 Š.), Taḥlīl-e Naqš-e Qanāt-e Saddār-e Omūmī ...
  • -       Qazvīnī, Zakarīā b. MoHammad (1373 Š.), Āṯār al-Bilād va ...
  • -       Qomī, Ḥasan b. Moḥammad (1361 Š.), Tārīḵ-e Qom, Tehran: ...
  • -       Rahbar, Mahdī (1382 Š.), Sevvomīn Faṣl-e Kāvošhā-ye Bāstānšināsī-e ḵorha, ...
  • -       Rāvandī, Abureżā (1334 Š.), Dīvān, edited by Sayyid Ĵalāl ...
  • -       Sāzmān-e Zamīnšināsī va Ektišāfāt-e Madanī-e Kišvar (1382 Š.), Gozariš-e ...
  • -       Šākirī, Ramażān ‘Alī (1365 Š.), Atraknāma, Tehran: Amīr Kabīr. ...
  • -       Šīrvānī, Zein al-‘Ābidīn b. Eskandar (), Bostān al-Sīāha, Tehran: ...
  • -       Ṣoḥbatī, Reżā; Mortażā Fatāhī (1389 Š.), “Emkān Kārbord-e Bāstān ...
  • -       Ya‘qūbī, Aḥmad b. Vāṣiḥ (1343 Š.), Tārīḵ-e Yaqūbī, translated ...
  • -       Ẕahbī, Šams al-Din Moḥammad b. Aḥmad (1413), Tārīḵ al-Eslām ...
  • -       Zargarī, Raḥmatallah (1374 Š.), Tārīḵ-e Farhang va Honar-e Ĵošaqān ...
  • -       Żarābī, ‘Abdulraḥīm b. Moḥammad Ebrāḥīm (1378 Š.), Tārīḵ-e Kāšān, ...
  • References in English and French ...
  • -       Alden, John R. and Jack Martin Balcer (1987), “Excavations ...
  • -       Ambraseys, N. N.; C. P. Melville (2005), A History ...
  • -       Chardin, Jean (1972), Sir Jean Chardin’s Travel in Persia, ...
  • -       D’Allemagne, Henry Rene (1911), Du Khorassan au pays des ...
  • -       Kennet, D. (2003), “Sasanian Pottery in Southern Iran and ...
  • -       Melville, Charles (1980), “Earthquakes in the History of Nishapur”, ...
  • -       Priestman, Seth (2013), “Sasanian Ceramics from the Gorgan Wall ...
  • -       Rabino, H. L. (1928), Mazandaran and Astarabad, E. J. ...
  • -       Siroux, Maxime (1971), Acienne voies et monuments routiers de ...
  • -       Yate, Charles Edward (1900), Khurasan ans Sistan, Edinburgh: William ...
  • -       www.maps.google.com ...
  • نمایش کامل مراجع