مسئولیت مدنی خسارت به محیط زیست در فقه اسلامی

یکی از حقوق بنیادین افراد بشر، استفاده از محیط زیست سالم، برای سلامت و بهداشت عمومی جوامع بشری است. اما برای داشتن محیطزیستی سالم و پاک، همراهی همه آحاد بشر را می طلبد؛ اما به نظر می رسد که همه افراد، به سلامت محیط زیست به عنوان یک اصل اساسیو مهم برای زندگی واقف نیستند. علاوه بر افراد جامعه، با پیشرفت صنعت و علم بشر، آلودگی های زیست محیطی هم روزبه روز افزایش یافتهاست و استفاده از سلاح های شیمیایی و بیولوژیکی در عصر جدید، به این آلودگی ها افزوده است. در نظام حقوقی بین المللی، سازمان ها ونهادهایی برای حمایت از محیط زیست تشکیل شده است، اما اگر فعالیت این گروه ها را سیاسی ندانیم، برای نتیجه گرفتن، همراهی دولت ها راهم در زمینه تصویب قوانین به کمک می طلبد تا با ضمانت اجراهای حقوقی، بتوان در مقابل اشخاص حقیقی و حقوقی، از محیط زیست محافظتکرد. اما در حقوق ایران که عمدتا از فقه سرچشمه گرفته است، باید روند محافظت از محیط زیست با عوامل بازدارنده و ضمانت اجراهای بهتریروبرو باشد، اگرچه تا کنون موفقیت خوبی در این زمینه نداشته است. در این مقاله، سعی بر آن است که این مسئله را از دیدگاه فقه و مسئولیتمدنی در آن از نظر وجود و کارآیی بررسی شود.