بررسی نقش تحول آفرین فناوری زنجیره بلوکی بر بوم مدل کسب و کار بانک های ایران

امروزه علیرغم پیشرفت های صنعت بانکداری در زمینه فناوری های نوین و تحول بانکداری سنتی و تبدیل آن به بانکداری الکترونیک در دهه های اخیر، فرایندهای پیچیده در تسویه حساب ها، پرداخت های خرد و کلان داخلی و بین المللی، تشخیص هویت، ذخیره اطلاعات و امنیت، باعث کاهش سرعت و عدم اطمینان شده است. از زمانی که ساتوشی ناکاموتو با مقاله خود رمزارز بیت کوین (سیستم حسابداری غیرمتمرکز) را به دنیا معرفی نمود، فناوری زنجیره بلوکی که در ورای آن بود نظر همه را به خود جلب کرد و نشان داد ظرفیت های بسیاری برای حل مشکلات و مسائل پیش روی جهان و علی الخصوص صنعت بانکداری و پرداخت دارد. این پژوهش می کوشد که با استفاده از روشی ترکیبی، میزان و نوع تاثیر فناوری زنجیره بلوکی بر 9 قسمت مختلف بوم مدل کسب و کار اوستروالدر در بانک های ایران را از چهار جهت خلق مدل جدید، توسعه، بازنگری و یا خاتمه مدل موجود بررسی نماید. در قسمت اول این پژوهش از روش مرور مبانی نظری استفاده شده و برای گردآوری داده ها از اسناد و مدارک گذشته که شامل پژوهش های صورت گرفته در حوزه کاربردهای فناوری زنجیره بلوکی در بخش مالی و صنعت بانکداری بوده بهره گرفته شده است. در مرحله دوم از طریق روش نمونه گیری گلوله برفی و سپس مصاحبه نیمه ساختار یافته با 10 نفر از اساتید دانشگاه، مدیران بانکی آشنا با زنجیره بلوکی و خبرگانی که با صنعت بانکداری آشنا بوده و درک مناسبی از فناوری زنجیره بلوکی داشته اند، داده ها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده تاثیر متفاوت فناوری زنجیره بلوکی بر قسمت های مختلف بوم مدل کسب و کار بانک های ایرانی و تحولات بنیادین در مدل کسب و کار بانک ها در دراز مدت است.