اثرپذیری شاه سیاه پوشان هوشنگ گلشیری ازهفت پیكر نظامی گنجه ای براساس نظریه ژرار ژانت

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,291

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

EJPS04_053

تاریخ نمایه سازی: 23 اسفند 1399

چکیده مقاله:

نظامی در هفت پیکر، به گونه اي نمادین اندیشه هاي مذهبی و مشکلات سیاسی و اجتماعی زمـان خـویش را از زبـان شخصیّتهاي قصّه بازگو میکند. بهرام شاه ایران شب نشینی هاي خود را از روز شنبه در گنبد سیاه آغاز میکند و هر شـب هفته که مربوط به یک سیاره است، در زیر یک گنبد میهمان شهدختی از بانوان هفت اقلیم است. سـرانجام روز آدینـه بـه گنبد سفید میرود که به ستارة سعد منسوب است و در اختیاردرستی شاهزادة سـپیدپوش ایـران اسـت. ایـن شـاهدخت، افسانهاي براي اونقل میکند که پیام آن پیروي از عقل و درایت است، و تأکید میکند که پاکدامنی بر هوس بازي و نفس پرستی برتري دارد. بدین ترتیب بنابر روایت نظامی، بهرامِ گورِ ّعیاش و باده گسار پس از گذر از مراحل هفت گانه سلوك در اثر برخوردار شدن از فرهنگ اصیل ایرانی متحوّل میشود و مانند کیخسرو پادشاه آرمانی شاهنامه، به جاودانگی می پیوندد.شاه سیاهپوشان روایت چند ماه از زندانی شدن یک نویسنده در دست عناصر انقلابی است. در همان مدت راوي یا نویسنده روشنفکر داستان با در هم آمیختن روایتهاي کهن ایرانـی بـه بیـان درد و رنـج و تبـاهی چریـکهـا و مبـارزان سیاسـی میپردازد. در حکایتها و افسانه ها زمان معنایی دیگر دارد. در شاه سیاهپوشان که یکی از افسانه هاي هفت پیکـر نظـامی بـا فضاي واقعی زمستان 1361 درهم می آمیزد و زمان شتاب ندارد، رو به جلو نمیرود بلکه حرکتیدورانی داشته. زمانبعدي دیگر دارد. سرمد نوزده ساله عمري به قدمت تاریخ و حکایات دارد. بر پایه ژرار ژنت که هر متنی از مـتن یـا متـون پیشـین فراهم آمده پس هوشنگ گلشیري شاه سیاه پوشان با برداشتی مدرن از متن کهن هفت پیکر نظامی آفریده است.

نویسندگان

نوشین فراخ روزی

دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ادبیات روایی، دانشگاه بجنورد