اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 254

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GEH-9-1_008

تاریخ نمایه سازی: 24 فروردین 1400

چکیده مقاله:

آلودگی­های زیست‌محیطی از مهم­ترین عوامل مؤثر بر تخریـب و تنزل کیفیت بیوسفر و اجزای آن محسوب شده و در ایـن میـان فلزات سنگین از دیدگاه‌های زیستی، اکولوژیکی و سلامتی بشـر از اهمیت ویژه­ای برخوردارند. این پژوهش با هدف بررسی روند تغییرات غلظت عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی در خاک­های تحت کشت اطراف معدن سرب و روی زنجان و همچنین احتمال خطرپذیری (HQ) به بیماری­های مرتبط با این عناصر از طریق مصرف محصول مورد نظر صورت پذیرفت. بدین منظور 4 فاصله مکانی مختلف انتخاب (10، 20، 30 و 40 کیلومتر فاصله از معدن) و از هر محدوده 3 نمونه خاک و 10 نمونه گیاه گندم برداشت شد. عصاره­های نمونه­های خاک با استفاده از DTPA و اسید نیتریک 4 مولار و عصاره­های گیاه با استفاده از اسید نیتریک 65% استخراج و غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد غلطت کل و قابل دسترس هر چهار عنصر در خاک و همچنین غلظت این عناصر در دانه گندم با افزایش فاصله از معدن کاهش یافت. بیش‌ترین غلظت سرب (3/59 میلی­گرم بر کیلوگرم)، کادمیوم (3/1 میلی­گرم بر کیلوگرم)، مس (8/48 میلی­گرم بر کیلوگرم) و روی (7/79 میلی­گرم بر کیلوگرم) از دانه برداشت شده از فواصل 10 کیلومتری از معدن و کمترین غلظت این عناصر از دانه برداشت شده از فاصله 40 کیلومتری از معدن و به ترتیب برابر 8/31، 2/0، 7/2 و 2/37 میلی­گرم بر کیلوگرم به دست آمد. نتایج احتمال خطر­پذیری به بیماری­های غیرسرطانی برای هر یک از عناصر با فاصله از معدن نشان داد که مقادیر احتمال خطر­پذیری به بیماری­ برای عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی با افزایش فاصله از معدن کاهش یافت. همچنین به استثناء عنصر سرب، مقادیر خطر­پذیری در هر چهار منطقه مورد مطالعه کمتر از 1 بود. این نتایج نشان­دهنده این است مصرف‌کنندگان این محصولات در محدوده امن از نظر تأثیرات سوء بیماری‌های غیرسرطانی ناشی از غلظت بالای سرب قرار نخواهند گرفت. همچنین علی­رغم پایین بودن مقادیر HQ عناصر روی، مس و کادمیوم، احتمال افزایش این مقادیر در سال­های آتی برای این عناصر، به­ویژه عناصر کادمیوم و مس وجود خواهد داشت؛ بنابراین می­بایست توجه زیادی به مصرف و کشت در اطراف مناطق صنعتی، صورت گیرد.

نویسندگان

امیر محسنی

دانشگاه تبریز

ندا محسنی

دانشگاه فردوسی مشهد

سید رضا حسین زاده

دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • افشاری، علی؛ خادمی، حسین؛ ایوبی، شمس اله؛ 1394. ارزیابی خطرپذیری ...
  • بقائی، امیر حسین؛ کشاورزی، مهران؛ 1398. ارزیابی خطر سلامتی فلزات ...
  • بیگی هرچگانی، حبیب اله؛ بنی طالبی، گلنوش؛ 1392. اثر بیستوسه ...
  • تابنده، لیلا؛ طاهری، مهدی؛ 1395. ارزیابی مواجهه با فلزات سنگین ...
  • دلاور، محمد امیر؛ صفری، یاسر؛ 1394. منشأیابی فلزات سنگین در ...
  • هودجی، مهران؛ جلالیان، احمد؛ 1383.پراکنش نیکل، منگنز و کادمیوم در ...
  • بررسی مقدار جذب و تجمع کادمیم در اندام های مختلف چهار گیاه زراعی (گندم، اسفناج، خیاروهویج) [مقاله ژورنالی]
  • Abdel-Kader NH, Shahin R, Khater HA., 2013. Assessment of Heavy ...
  • Alloway BJ., 2013. Trace metals and metalloids in soils and ...
  • Bi XY, Feng XB, Yang YG, Li XD, Shin GPY, ...
  • Black A, McLaren RG, Reichman SM, Speir TW, Condron LM., ...
  • Chehregani A, Noori M, Lari Yazdi H., 2009. Phytoremediation of ...
  • Ferre-Huguet N, Marti-Cid R, Schuhmacher M, Domingo JL., 2008. Risk ...
  • http://www.epa.gov/iris/subst. ...
  • Huang M. Zhou S. Sun B. Zhao Q., 2008. Heavy ...
  • Jia L, Wang W, Li Y, Yang L. 2010. Heavy ...
  • Joint FAO/WHO export committee on food additives. Summary and conclusions, ...
  • Karami M, Afyuni M, Rezainejad Y, Schulin R., 2009. Heavy ...
  • Kumpiene J, Lagerkvist A, Mauri C., 2008. Stabilization of As, ...
  • Lair GJ, Gerzabek MH, Haberhauer G., 2007. Retention of copper, ...
  • Lindsay WL, Norvell W. 1978. Development of a DTPA soil ...
  • Lozano-Rodriguez E, Luguera M, Lucena J, Carpena-Ruiz R., 1995. Evaluation ...
  • Luo C, Liu C, Wang Y, Liu X, Li F, ...
  • Qian YZ, Chen C, Zhang Q, Li Y, Chen Zh, ...
  • Rattan RK, Datta Sp, Chhonkar PK, Suribabu K, Singh AK., ...
  • Salehipour M, Ghorbani H, Kheirabadi H, Afyuni M., 2015. Health ...
  • Sposito G, Lund L, Chang A., 1982. Trace metal chemistry ...
  • Street R., 2012. Heavy metals in medicinal plant products—An African ...
  • Torabian A, Mahjouri M., 2002. Heavy metals uptake by vegetable ...
  • USEPA, IRIS., 2006. United States Environmental Protection Agency, Integrated Risk ...
  • Wang X., Sato T., Xing B., and Tao S., 2005. ...
  • Yadav S., 2010. Heavy metals toxicity in plants: an overview ...
  • Zhao FJ, Su YH, Dunham SJ, Rakszegi M, Bedo Z, ...
  • نمایش کامل مراجع