تحلیل فضایی ژئومورفوکلیماتیک حوضۀ آبی قزلاوزن
محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 10، شماره: 37
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 295
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GPS-10-37_007
تاریخ نمایه سازی: 30 فروردین 1400
چکیده مقاله:
غالب ژئومورفولوژیستها تلاش نمودهاند شکل تغییر و تحول ناهمواریها را در روندی قابل پیشبینی تبیین کنند. با این وصف همواره مواردی در طبیعت یافت میشود که چنین نظمی را در چارچوبهای تعریف شده، نقض مینمایند. مورفولوژی حوضهها و شبکههای رودخانهای در پاسخ به تغییرات محیطی، متحول میشود. شواهد توالی چهار ژئونرون بیجار، زنجان، میانه و طارم در حوضۀ قزلاوزن و اتصال آنها بهوسیلۀ نرونهای ماهنشان، هشتچین و میانه- طارم دال بر این است که هرکدام از آنها بهصورت حوضههای مستقل بودهاند. مستقل بودن هر یک از ژئونرونها با توجه به سلولهای اقلیمی، لیتولوژیکی، تکتونیکی و ژئومورفولوژیکی قابلردیابی است. به این منظور، با استفاده از DEM 30*30 لایه توپوگرافی حوضۀ قزلاوزن استخراج گردید. با استناد به نقشههای 1:100000 و 1:250000 زمینشناسی، لایههای لیتولوژی و گسل و به کمک نقشههای توپوگرافی 1:50000 لایۀ آبراههها رقومی گردید. مناطق استراتژیک با ترسیم نقشههای لیتولوژی، همبارش، همدما، توپوگرافی، خط تعادل آبویخ کواترنری و گسل در مسیر رودخانۀ اصلی مشخص گردید. از روش رایت برای برآورد ارتفاع برف مرز دائمی کواترنری استفاده شد. در منطقۀ بیجار، نزدیک سرچشمۀ قزلاوزن، 6 زیرحوضه وجود دارد که شبکۀ آبراههای همگرای سطحی دارند، چنین عملکردی نشان از ژئونروتیکی حوضه دارد که بحث داشتن سطح اساس محلی برای شبکۀ رودخانههای قزلاوزن را به میان میآورد. شبکۀ ژئونروتیکی حوضۀ ناشی از اثرگذاری عوامل مختلفی است که از تمرکز آن عوامل در یک مکان بهعنوان سلول یادشده است. توزیع سلولهای آب و هوایی بستگی به سلولهای ژئومورفیکی دارد و تجدید ماده و انرژی را برای حوضه قزلاوزن به ارمغان آورده است. توزیع سلولهای لیتولوژیکی و تکتونیکی بیشتر بر رفتار رودخانه اثر گذاشته و موجب فرسایش خط یا خط در سطح رودخانه شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
غلام حسن جعفری
استادیار گروه جغرافیا دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
هژیر محمدی
کارشناس ارشد هیدروژئومورفولوژی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :