شیمی کانی، دمافشارسنجی و جایگاه زمینساختی ماگمای سازنده سنگهای آتشفشانی کرتاسه پسین منطقه کجید (جنوب لاهیجان، البرز شمالی
محل انتشار: فصلنامه پترولوژی، دوره: 9، شماره: 1
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 209
فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJPU-9-1_007
تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
سنگهای آتشفشانی منطقه کجید (جنوب لاهیجان) در دامنه شمالی البرز رخنمون دارند. بیشتر این سنگها ساختار بالشی نشان میدهند و با سری دایکهای قطعکننده همراه هستند. برپایه، روابط سنگچینهای و سنگآهکهای پلاژیک میانبالشی، این سنگهای آتشفشانی به سن کرتاسه پسین هستند. بیشتر سنگهای آتشفشانی منطقه کجید ترکیب بازیک دارند (الیوینبازالت و بازالت) و شمار کمی از آنها نیز در ترمهای جدایشیافتهتر (مانند: تراکیآندزیت و داسیت) جای میگیرند. مقدار فورستریت (Fo) در فنوکریستهای الیوین از ۶۳ تا ۸۳ درصد مولی است. بلورهای کلینوپیروکسن بهصورت فنوکریست و نیز در زمینه سنگ هستند و ترکیب اوژیت تا دیوپسید دارند. مقدار Na۲O، Al۲O۳ و TiO۲ در آنها بهترتیب ۲۴/۰ تا ۶۸/۰، ۳/۲ تا ۵۳/۶ و ۱ تا ۱/۵ درصد وزنی است. افزونبر این، ترکیب کلی پلاژیوکلازها، لابرادوریت (An = ۵۱-۶۸ درصد مولی) است. دادههای بهدستآمده از کاربرد روشهای دمافشارسنجی گوناگون برای کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز و الیوین با یکدیگر همخوانی خوبی نشان میدهند. بررسیهای دماسنجی گوناگون بازه دمایی نزدیک به ۱۱۰۰ تا ۱۲۵۰ درجه سانتیگراد را نشان میدهند و با دمای مذابی بازیک همخوانی دارند. افزونبر این، فشارسنجی کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز برای فنوکریستها (۴ تا ۸ کیلوبار) و بلورهای زمینه سنگ (کمتر از ۵ کیلوبار) نیز بهترتیب با ژرفای پوسته میانی- زیرین و پوسته بالایی همخوانی دارد. برپایه شیمی کلینوپیروکسن، مذابها ترکیب بازالت آلکالن داشته و در پهنه ماگمایی- زمینساختی درونصفحهای (کافت درونقارهای) پدیدآمدهاند. حجم بزرگی از فورانهای بازالتی کرتاسه پسین در البرز شمالی چهبسا با آنومالی چشمگیر دمایی در گوشته همراه با بالاآمدن سستکره و فعالیت نقطه داغ/ پلوم گوشتهای در ارتباط بوده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مرتضی دلاوری
گروه زمینشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
راضیه مرادی
گروه زمینشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
امیرعلی طباخ شعبانی
گروه زمینشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :