بررسی تطبیقی نقش زن درحماسه ی بانو گشسب نامه و دیگر حماسه ها

آثار حماسی و رزمی ، در آغاز پیدایش و تکوین ادبیات اغلب زبانها آمده است.هر داستان رزمی که بر محوریت پیکار و ستیزه جویی ساخته و پرداخته شده و قهرمان آن رو در رو و تنگاتنگ، در برابر خطر مرگ ایستاده است، بر جوامع ارزش هایی می بخشد که آن جوامع را باید در چارچوب آن ارزش ها تعریف کرد و یا بازشناخت. حماسه ها، بر بنیاد سرگذشت های پهلوانانه، و سرشار از گذشت و قهرمانی، استوار شده اند و در سپیده دم تاریخ ظهور یافتند و در ماهیت آن، افرادی معین، برجسته و ممتاز می شوند و الگوها و سرمشق ها را به وجود می آورند و مورد تحسین و ستایشهمگان قرار می گیرند. این ظهور در جهانی روی می دهد که در آن جنگ و پیکار دائمی است. از این رو در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی با بررسی تطبیقی نقش زن و با طرح سه پرسش؛ محوریت زن در کدام حماسه های جهان وجود داشته است؟ آیا حضورشان مثبت و منفی بوده؟ و کدام یک از حماسه ها قابل مقایسه با بانوگشسب نامه می باشد؟ پاسخگو خواهیم بود. چنانچه نتیجه ی تحقیق در پاسخ پرسش اول نشان داده است تنها در حماسه ی بانو گشسب نامه، زن به عنوان شخصیت مرکزی و محوری در روند روایت پذیرفته شد که سراینده به او نقش حساس و کلیدی در پیش برد حوادث داستان بخشیده است. برآیند پژوهش در پاسخ پرسش دوم این است که تنها شخصیت بانوگشسب به عنوان دارنده ی نقش مرکزی در روند روایت، حضوری سازنده، مثبت و موثر داشته است. ولی زنان در حماسه های دیگر یا دارای نقش فریبنده، غیراخلاقی و غیرانسانی و یا عناصری مطیع، فرمانبردار محض که به اجبار، اضطرار و یا ترس، قربانی و تسلیم شرایط موجود بوده اند. این مقاله در پاسخ پرسش سوم بر این باور است که حماسه های ملل دیگر در برخی شباهت های ساختاری و ظاهری قابل مقایسه با حماسه ی بانوگشسب بوده اند اما با توجه به مولفه ها و شاخص های معرفی شده در این مقاله همچون: مسئولیت پذیری، جنگاوری، شکارگری، پرهیز از رفتارهای قالبی زنانه، دفاع از آزادی، حیثیت، موجودیت و هویت زنانه، استقلال رای و آزادگی، اقتدار و توانایی، پای بندی و اخلاقیات به هیچ وجهقابل قیاس با این منظومه نمی باشند.