بررسی تغییرات شکل هندسی رودخانه قزل اوزن با تاکید بر عوامل ژئومورفولوژیک و زمین شناسی

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 301

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GEP-23-2_001

تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

  رودخانه به عنوان سیستمی پویا، مکان و خصوصیات مورفولوژیکی خود را همواره بر حسب زمان، عوامل ژئومورفیک، زمین شناختی، هیدرولوژیکی و گاه در اثر دخالت بشر تغییر میدهد. رودخانه قزل اوزن یکی از مهمترین رودخانههای ایران است که شکل گیری هندسه بستر در بازههای مختلف با یکدیگر تفاوت فاحشی دارد. این رودخانه تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر زمین شناسی منطقه، خصوصیات تشکیلات آبرفتی، مشخصات هیدرولوژیکی حوضه بالادست آن، سازههای موجود در آن و شرایط هیدرولیکی جریان، دارای رفتار مورفولوژیکی پویایی است. هدف این مقاله بررسی نقش عوامل ژئومورفیک و زمینشناختی بر شکل هندسه رودخانه و نشان دادن علت خمیدگی بستر در بازه دشتی و بازه کوهستانی است . از معیارهای نسبت پهنا به عمق، ضریب بریدگی، شیب طولی، توان رود، ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی پیچانها، شکل پلان و لیتولوژی بستر رودخانه برای بررسی شکل هندسی رودخانه استفاده شده است. جهت تعیین کمی پارامترهای فوق از تصاویر ماهواره ای لندست ۷ سنجنده ETM+ ، نقشههای توپوگرافی (۱:۲۵۰۰۰)، مقاطع عرضی برداشت شده در طول مسیر رودخانه و حاشیه آنها، نیمرخ طولی رودخانه مستخرج از مدل رقومی ارتفاعی ( DEM ) استفاده شد. نتیجه این تحقیق نشان داد که طول زیاد رودخانه و عبور از تشکیلات مارنی و فرسایش پذیر، باعث شده که هندسه رودخانه در بازه دشتی شدیدا تحت تاثیر لیتولوژی بستر شکل بگیرد و فرسایش کناری و توان رودخانه نقش عمده در پیچان رودی رودخانه داشته باشد. در بازه کوهستانی مسائل زمین ساختی حائز اهمیت است و هندسه بستر تحت تاثیر پارامترهای زمین ساختی از قبل طراحی شده است و الگوی مسیر رودخانه از این عوامل تبعیت میکند.

کلیدواژه ها:

رودخانه قزل اوزن ، پیچان رود ، عوامل زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی ، مورفولوژی رودخانه

نویسندگان

محمدحسین رضائی مقدم

استاد ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

محمدرضا ثروتی

دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

صیاد اصغری سراسکانرود

دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، حسن، (1367)، ژئومورفولوژی کاربردی، انتشارات دانشگاه تهران، ص 714 ...
  • بربریان، مانوئل و منوچهر، قرشی، ( 1984)، نوزمینساخت، لرزه زمینساخت ...
  • مروری بر روش های مختلف طبقه بندی رودخانه ها و کاربرد آنها برای رودخانه های کارون و دز [مقاله کنفرانسی]
  • رسولی، علی اکبر، ( 1387)، مبانی سنجش از دور کاربردی ...
  • رضائی مقدم، محمد حسین و کاظم، خوشدل، (1388)، بررسی پیچ ...
  • عبدی، پرویز، (1385)، ارزیابی عملکرد آبشکن‌های احداثی بر روی رودخانه‌ها ...
  • فاطمی عقدا، محمود، فرج الله، فیاضی و داریوش، علیپور، (1380)، ...
  • مختاری، داود، (1388)، نقش عوامل غیر رودخانه ای در تغییرات ...
  • معماریان، حسین، (1374) زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک، انتشارات دانشگاه ...
  • موسوی حرمی، رضا، اسدالله، محبوبی، رابرت، برنر و محمد، خانه ...
  • نوحه گر، احمد و مجتبی، یمانی، (1384)، بررسی وضعیت ژئومورفولوژیکی ...
  • Aswath, M. V., V. R. Satheesh. (2008). Factors Influencing the ...
  • Callender, R. A. (1969). Instability and river channels, Journal of ...
  • Chang, H. H. (1984). Analysis of river meanders, Journal of ...
  • Culbertson, D. M., Young, L .E. and Brice, J. C. ...
  • Doll, B. A., G. L. Grabow., K. R., Hall, H., ...
  • Engelund, F. and O, Skovguard (1973). on the origin of ...
  • Ferguson, R.I. (1984). the threshold between Meandering and Braiding, Proceeding ...
  • Friend, P.F., and R, Sinha. (1993). Bariding and meandering parameters ...
  • Hayashi, T., and S, Ozaki. (1980). Alluvial bed forms analysis, ...
  • Lepold, L. B., M. G, Wolman,. and J. P, Miller. ...
  • Makaske, A. D. G., Smith, H. J. A., Berendsen, A. ...
  • Mario, L., Amslera, T., Carlos, G,. Ramonella, Horacio., A. Toniolo. ...
  • Millar, R.G., and M. c, Quik. (1993). Effect of bank ...
  • Parker,G. (1976). On the cause and characteristic scales of meandering ...
  • Peyrowan, H. R. (2002). Assessment of quantitative effects of tectonics ...
  • Rosgen, D. L. (1994). A classification of natural rivers, Catena22. ...
  • Sarma, J. N. (2005). Flovial process and morphology of the ...
  • Schumm, S. A. (1977). The Fluvial system, Wiley, New York, ...
  • Struiksma, N., and G. J, Klassen. (1988). on the threshold ...
  • Wohl, E,. J. N. Kuzma,. and N. E. Brown. (2004). ...
  • Zámolyi, A. B., Székely, E., Draganits and G. Timár. (2009). ...
  • نمایش کامل مراجع