کتابشناخت: نگاهی دوباره به کتاب تاج جاحظ
محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 12، شماره: 4
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 300
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JALIT-12-4_009
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
جاحظ از جمله نویسندگان عرب است که در آثار خود توجه ویژهای به ایرانیان، آیین و رسوم ایرانی، پادشاهان ساسانی و سخنان حکیمانه آنها داشته است، به گونهای که به سهولت میتوان دریافت که فرهنگ ایرانی از نظر او قابل احترام و گاه برتر از فرهنگ عربی است. جاحظ به وضوح اعتراف میکند که عربها آیین کشورداری و سیاست را از ایرانیان آموختند. میزان و معیار درستی و صحت هر موضوع را خواست و اراده شاهان میداند و به همین سبب در ابتدای بسیاری از موضاعات خود میگوید: از اخلاق شاهان این است که... بر شاهان جایز نیست که... از حقوق شاهان این است که... در این نوشتار به دیدگاههای مختلف وی درباره ایرانیان و پادشاهان ساسانی، آداب و رسوم، آداب پوشاک، خوراک، مجالس خوشگذرانی، حکمتها و... پرداخته شده است. چنانکه وی در آغاز هر باب از کتابش که به موضوعی خاص اشاره دارد، ابتدا به توضیحی کلی درباره آن میپردازد و سپس به ذکر دیدگاههای ایرانیان و پادشاهان ساسانی در آن موضوع خاص میپردازد و آنگاه به میان خلفای عرب میآید و دیدگاههای آنان را که درواقع تکرار همان آیین و آداب و رسوم شاهان ساسانی است بیان میکند. این شیوه نگارش به وضوح تاثیرپذیری فرهنگ عربی از فرهنگ ایرانی را نشان میدهد بهویژه در اموری که از سنتهای ایرانی است از جمله جشن مهرگان و نوروز و نیز آیین پردهداری و تشریفات دربار که در خلافت اسلامی پیشینهای نداشته است. میتوان گفت که گستره نفوذ فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی در میان خلفای عرب به حدی بوده است که جزئی جداییناپذیر از زندگی آنها شده و با فرهنگشان عجین شده است و میتوان بسیاری از آداب و رسوم ناشناخته دولت ساسانی را از آیین و رسوم رایج در خلافت عباسی شناخت و این کتاب جای خالی متون پهلوی را که غالبا از میان رفتهاند پر میکند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
وحید سبزیانپور
استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، کرمانشاه
وجیهه سروش
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، کرمانشاه
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :