بررسی و باستانسنجی ظروف شیشهای سدههای۳ و۴ ه. ق با استفاده از روش میکروپیکسی مطالعه موردی: مجموعه دوران اسلامی موزه ملی ایران
محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 12، شماره: 2
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 380
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JARCS-12-2_007
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
باستانسنجی و آنالیز عنصری شیشههای باستانی در تعیین نوع شیشه، فنآوری و مواد سازنده و همچنین زمان ساخت آن، کاربرد دارد. در مقاله فوق، نتایج آنالیز عنصری تعدادی از شیشههای سدههای ۳ و ۴ ه. ق که در مخزن موزه ملی ایران نگهداری میشود؛ ارائه شده است. این نمونهها با نگاهی به پراکندگی جغرافیایی انتخاب شده تا بتوان میزان تغییرات ایجاد شده در ترکیبات شیشه را بهصورت محلی در این بازه زمانی تحلیل کرد. نمونههای آنالیز شده ظروف شیشهای در اشکال متنوع با رنگهای سبز، آبی و زرد حاصل از کاوشهای باستانشناسی است. آنالیز عنصری آنها به روش میکروپیکسی انجام و عناصر اصلی و کممقدار تشکیلدهنده نمونهها اندازهگیری شده است. سنجش و تحلیل شیشهگری این دوره علاوه بر نمونههای مذکور با نمونههای ایرانی موزه کرنیگ که توسط رابرت بریل مورد مطالعه قرارگرفته و همچنین با شیشههای هم عصر خود همچون فسطاط در مصر و قصر الحیر در سوریه مقایسه شده است. نتایج نشان میدهد، نوع شیشههای بهدستآمده در تمام مناطق یاد شده، از نوع سیلیکا ـ سودا ـ آهکی است. میزان اکسیدهای منیزیم و پتاسیم تمام این نمونهها، به غیر از نمونه شماره ۱۰و ۱۷ بیشتر از ۵/۲ درصد است، لذا منبع تامین اکسید سدیم، خاکستر حاصل از گیاهان بوده است. نمونه شماره ۱۰ که از هفتوان تپه بهدست آمده از نوع ناترونی بوده که بیشتر از مناطق مدیترانه شرقی به دست آمده است. شیشهگران این دوره از اکسیدهای فلزی مانند اکسید منگنز، آهن، مس و کبالت، بهعنوان عامل رنگزا یا بیرنگکننده استفاده کردهاند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
نوید صالح وند
دانشجوی دکتری باستانشناسی دوران تاریخی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
آرمان شیشه گر
استادیار گروه باستان شناسی، پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی
بهمن فیروزمندی شیره جین
استاد گروه باستان شناسی دانشگاه تهران
داوود آقا علی گل
پژوهشگر پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :