تقابلهای همجوار؛ عنصری بلاغی و معنیساز در مثنوی
محل انتشار: دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 6، شماره: 1
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 235
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ADFA-6-1_003
تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
«تقابلهای همجوار» (همنشینی دو رکن متقابل)، اصطلاحی است در پیوند با علم معانی نحو. این اصطلاح، هنرسازهای پنهان در مثنوی است که در این نوشتار براساس نظریه نظم (ساخت) و علم معانی نحو، ساختهای گوناگون و الگوهای متنوع آن تبیین و تحلیل شدهاست؛ ازجمله این الگوهای تقابلی عبارتاند از: تقابلهای همجوار در یک جمله با هویت دستوری یکسان (تقابلهای معطوف، تقابلهای همجوار مضاف و مضافالیهی و موصوف و صفتی)، تقابلهای همجوار در یک جمله با هویت دستوری ناهمسان و تقابلهای همجوار در دو جمله شامل تقابلهای عطفی و غیرعطفی. همراهی این الگوها با دیگر عناصر زیباییشناسی چون انواع آرایههای بلاغی و موسیقی کلام، بر ظرفیت معنایی و حسن بلاغی آنها میافزاید. این گونهگونی موجب پویایی زبانی، بلاغی و معنایی هر چه بیشتر شعر مولانا شده است. بسامد فراوان این هنرسازه، ویژگیای سبکی در شعر مولانا آفریده است و گذشته از تاثیر بلاغی و زیباشناسانه در القای زمینه معنایی سخن، بهویژه در اندیشههای بنیادین ذهن مولانا موثر است. در این نوشتار، تقابلهای همجوار معرفی و ساختار نحوی ابیاتی که شامل این هنرسازهاند، تحلیل زیباشناسی شدهاند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
تقی پورنامداریان
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
لاله معرفت
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :