بررسی فنی، تاریخی و دستهبندی تزئینات زرآراسته در کاشیهای دوران اسلامی ایران

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 203

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JARCS-12-1_013

تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

مقاله حاضر با هدف بررسی فنی و تاریخی گروه ویژهای از آرایههای کاشیکاری دوران اسلامی با نام "تزئینات زرآراسته" در محدوده جغرافیایی ایران امروزی تدوین شده است. کاشیهای زرآراسته (که گاهی با عنوان طلاچسبان نیز شناخته میشوند) دارای لایهی نازکی از طلا هستند که بهعنوان تزئین و به شیوههای مختلف روی لعاب اجرا شدهاند. کمبود طبقهبندی فنی و تاریخی در این حوزه مشکلاتی را در بررسیهای باستانشناسی، تاریخ هنر و حفاظت آثار پدید میآورد. این تحقیق دستاورد چندین سال مشاهده و بررسی میدانی و کتابخانهای است که بهصورت توصیفی و تحلیلی ارائه میشود. با توجه به متن کتاب "عرایس الجواهر و نفایس الاطایب" و هم­چنین مطالعات فنی میتوان گفت که لایه طلا در کاشیهای زرآراسته با استفاده از ورق یا پودر طلا اجرا شده است. علاوه بر این پژوهشهای مختلف نشان میدهند که کاشیهای زرآراسته از نگاه فنی ریشه در سفالینههای مینایی دوره سلجوقی دارند. از نگاه تاریخی زرآرایی روی کاشی پس از فراموشی تکنیک ساخت کاشیهای مینایی بهصورت تزئین روی کاشیها و ظروف لاجوردینه ایلخانی و سپس روی کاشیهای هفترنگ، تکرنگ یا معرق از دوره تیموری تا قاجار در نقاط مختلف ایران ادامه یافت. کاشیهای زرآراسته از نگاه تکنیکی در چهار گروه مختلف طلایی-قرمز، زراندود، شبه لایه چینی و نقاشی با پودر طلا طبقهبندی میشوند.

نویسندگان

مسلم میش مست نهی

دانشآموخته دکتری باستانشناسی، دانشگاه بامبرگ، آلمان

محمد مرتضوی

استادیار گروه مرمت اشیا تاریخی و فرهنگی، دانشگاه هنر اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، مریم (1391)، «طبقه‌بندی و مطالعه فنی کاشی‌های تخت سلیمان»، ...
  • اصلانی، حسام؛ میش مست نهی، مسلم (1389)، «بررسی کاشی‌های زراندود ...
  • افتخاری، نگار (1390)، «بررسی فنی-تطبیقی کاشی‌های هفت‌رنگ سه بنای شاخص ...
  • پرادا، ایدت؛ دایسون، رابرت؛ ویلکیونسون، چارلز (1391)، هنر ایران باستان ...
  • جوکار، جلیل؛ غفارپوری، ثریا (1396)، طلا در کتاب‌آرایی ایرانی، تهران، ...
  • دانشدوست، یعقوب (1370)، هنر معماری ایران در دوره تیموریان، فصلنامه ...
  • دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغتنامه دهخدا، جلدهای 2، 5، 8، 9، ...
  • زاوش، محمد (1385). کانی‌شناسی در ایران قدیم، تهران، پژوهشگاه علوم ...
  • سعیدی، صبرا (1392)، «مطالعه فن شناختی کاشی‌های مطلا، با فن ...
  • عمید، حسن (1379). فرهنگ عمید: شامل واژه‌های فارسی و لغات ...
  • کاربونی، استفانو، ماسویا، توموکو (1381). کاشی‌های ایرانی، ترجمه مهناز شایسته‌فر، ...
  • کریم‌زاده تبریزی، محمدعلی (1379). قلمدان و سایر صنایع روغنی ایران، ...
  • کیانی، فاطمه (1390). درآمدی بر هنر کاشی‌کاری ایران، کتاب ماه ...
  • کاشانی، ابوالقاسم عبدالله (1386). عرایس الجواهر و نفایس الاطایب، به ...
  • مایل هروی، نجیب (1372). کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی: م‍ج‍م‍وع‍ه‌ رس‍ائ‍ل‌ ...
  • مجیدزاده، یوسف (1370). تاریخ و تمدن ایلام، تهران، مرکز نشر ...
  • معین، محمد (1381). فرهنگ فارسی، تهران، نشر سرایش ...
  • مولوی، جلاالدین محمدبن محمد (1378). دور کامل مثنوی معنوی، به ...
  • میش‌مست‌نهی، مسلم، مرتضوی، محمد (1390)، «سیر تحول، بررسی تاریخی و ...
  • وهاب نژاد، جواد (1378). فن شناسی و آسیب‌شناسی کاشی‌های بقعه ...
  • هنرفر، لطف‌الله (1350). گنجینه آثار تاریخی اصفهان، اصفهان، کتاب‌فروشی ثقفی ...
  • یزدانی، ملیکا (1394)، سفال مینایی (تصاویر و کتیبه‌ها)، بیرجند، نشر ...
  • یزدانی، ملیکا، امامی، سید محمدامین، احمدی، حسین، لامعی رشتی، محمد، ...
  • Allan, J.W., 1973. Abū'l-Qāsim's treatise on ceramics, Iran 11: 111-120 ...
  • Aloiz, E., Douglas, J. G., and Nagel, A., 2016. Painted ...
  • Bernsted, A.K., 2003. Early Islamic pottery: materials & technique, Archetype ...
  • Darque-Ceretti, E., Felder, E., Aucouturier, M., 2011. Foil and leaf ...
  • Darque-Ceretti, E., Hélary, D., Aucouturier, M., 2002. An investigation of ...
  • Degeorge, G., and Porter, Y., 2002. The Art of the ...
  • Fehérvári, G., 2000. Ceramics of the Islamic World in the ...
  • Froom, A., 2008. Persian ceramics from the collection of the ...
  • Hatchfield, P., and Newman, R., 1991. Ancient Egyptian gilding methods, ...
  • Holakooei, P., Ahmadi, M., Volpe, L., Vaccaro, C., 2017. Early ...
  • Holakooei, P., Tisato, F., Vaccaro, C., Petrucci, F., 2014. Haft ...
  • Kargar, B., Binandeh, A., 2009. A preliminary report of excavation ...
  • Koss, K., McCarthy, B., Chase, E.S., and Smith, D., 2009. ...
  • La Niece, S., 1995. Depletion gilding from third millennium BC ...
  • Mason, R.B., Tite, M.S., Paynter, S., and Salter, C., 2001. ...
  • Mish Mast Nehi, M., Chaman, H. R., Mortazavi, M., 2012. ...
  • Mishmastnehi, M., Holakooei, P., 2015. Technological study of the gilded ...
  • Naumann, R., 1977. Die Ruinen von Tacht-e Suleiman und Zendan-e ...
  • Oddy, A., 2000. A history of gilding with particular reference ...
  • O'Kane, B., 2011. Tiles of many hues, the development of ...
  • Osete-Cortina, L., Doménech-Carbó, M.T., Doménech, A.,Yusá-Marco, D.J., Ahmadi, H., 2010. ...
  • Pacheco, C., Chapoulie, R., Dooryhee, E., Aucouturier, M., Bouquillon, A., ...
  • Pacheco, C., Chapoulie, R., Dooryhee, E., Goudeau P., 2007b. Gold ...
  • Pickett, D., 1997. Early Persian tilework: The medieval flowering of ...
  • Porter, V., 1995. Islamic tiles, London, The British Museum Press ...
  • Reuther, O., 1929. The German excavations at Ctesiphon, Antiquity 3(12): ...
  • Smith, D., 2001. Considering the Colors of Minai Ware, MetObjectives ...
  • نمایش کامل مراجع