بررسی استعاره مفهومی «عرفان خرابات است» در دیوان حافظ

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 342

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPLLU-12-1_003

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

امروزه مطالعات زبان شناسی شناختی به این مهم دست یافته است که بشر بدون استعاره مفهومی توانایی اندیشیدن ندارد. با کمک گرفتن از استعاره مفهومی افزون بر راه یابی به ذهن اهل زبان، با افکار آنان نیز بیشتر می توان آشنا شد. باتوجه به شیوه تفکر بشر می توان دریافت انسان برای بیان امور معنوی و ماورای فیزیک، به امور مادی و برخی مصداق ها نیازمند است تا بتواند به آنها اشاره کند. ادبیات فارسی که در دوره ای گزارشگر حالات عرفانی عارفان بزرگ بوده است. در بسیاری از موارد، برای مفهومی کردن این حالات از حوزه های مادی استفاده کرده است. یکی از این حوزه ها، خرابات و میکده است. عرفان در ادب فارسی بسیار به خرابات تشبیه شده است. گویا خرابات و میکده ادامه سنتی آیینی به نام نوشیدن هوم (شیره سکرآور در مزدیسنا و پیش از آن) است که در شعر فارسی در دوره اسلامی به یک سنت ادبی تبدیل شد و مضامین عرفانی ماندگاری را نمایان کرد؛ به گونه ای که بدون استعاره مفهومی «عرفان، خرابات است»، درک مفاهیم ماورایی در عرفان آسان نخواهد بود. تلاش نگارندگان در این پژوهش بر آن است تا با استفاده از واژه ها و اصطلاحات حوزه خرابات نشان دهند استعاره نامبرده چگونه شکل گرفته است. شواهد شعری در این پژوهش از دیوان حافظ است. نتایج نشان می دهد با حذف این استعاره از شعر فارسی (به ویژه در شعر سبک عراقی)، متون عرفانی بسیار بی مایه خواهد شد.

نویسندگان

جهاندوست سبزعلیپور

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، ایران

سهیلا وزیری

کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی ودبیر آموزش و پرورش رشت

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقاحسینی، حسین؛ همتیان، محبوبه (۱۳۹۴). نگاهی تحلیلی به علم بیان، ...
  • اسماعیلی، مسعود (۱۳۹۰). «مفهوم شناسی مساله بیان ناپذیری»، حکمت عرفانی، ...
  • اشتری، بهرام (۱۳۸۵). این راه بی نهایت، واژه نما، واژه ...
  • اوستا (۱۳۶۳). گزارش هاشم رضی، تهران: فروهر. ۵- بهنام، مینا ...
  • حافظ، شمس الدین (۱۳۶۶). دیوان حافظ، تصحیح محمد قزوینی و ...
  • جلیلی تقویان، مصطفی (۱۳۹۳). «حافظ و استعاره های مرده درباره ...
  • خرمشاهی، بهاء الدین (۱۳۸۰). حافظ نامه شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم ...
  • راسخ مهند، محمد (۱۳۸۹). درآمدی بر زبان شناسی شناختی ...
  • زرین فکر، مژگان و همکاران (۱۳۹۳). «استعاره مفهومی رویش در ...
  • ساسانی، فرهاد (۱۳۸۳). استعاره، مبنای تفکر و ابزار زیبایی آفرینی ...
  • فره وشی، بهرام (۱۳۵۲). فرهنگ پهلوی، دانشگاه تهران: چاپ دوم ...
  • فریزر، جمیز جرج (۱۳۸۲). شاخه زرین پژوهشی در جادو و ...
  • قوام، ابوالقاسم؛ هاشمی، زهره (۱۳۹۱). «امید و ناامیدی در بوف ...
  • کریمی، طاهره؛ علامی، ذوالفقار (۱۳۹۲). «استعاره مفهومی در دیوان شمس ...
  • گرانت، مایکل؛ هیزل، جان (۱۳۹۰). فرهنگ اساطیر کلاسیک (یونان و ...
  • لیکاف، جورج (۱۳۹۰). «نظریه استعاره معاصر»، ترجمه فرزان سجودی، استعاره، ...
  • محمدی آسیابادی، علی؛ طاهری، اسماعیل؛ طاهری، معصومه (۱۳۹۱). «طرح واره ...
  • معین، محمد (۱۳۶۴). مزدیسنا و ادب پارسی، به کوشش ...
  • مولوی، جلال الدین (۱۳۷۰). مثنوی معنوی، تحصحیح رینولد الین نیکلسون، ...
  • موله، مارین (۱۳۷۷). ایران باستان، ترجمه ژاله آموزگار، تهران: ...
  • هاشمی، زهره (۱۳۸۹). «نظریه استعاره مفهومی از دیدگاه لیکاف و ...
  • هاوکس، ترنس (۱۳۸۰). استعاره، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز، ...
  • استعاره های مفهومی در قرآن از منظر زبان شناسی شناختی [مقاله ژورنالی]
  • هینلز، جان (۱۳۶۸). شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار ـ ...
  • واژه یاب بسامدی دیوان حافظ (شرکت هم صدا) www.ham۳da.ir ...
  • Lakoff, G. (۱۹۹۳). "The contemporary theory of metaphor", Dirk Geeraerts ...
  • Yu, Ning (۱۹۹۸). The Contemporary Theory of Metaphor. Amsterdam: John ...
  • نمایش کامل مراجع