بازپژوهی تحلیلی دلالت آیه ۳ سوره نساء بر اصل «تک همسری» یا «چند همسری»

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 910

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQR-25-95_003

تاریخ نمایه سازی: 9 خرداد 1400

چکیده مقاله:

در قرآن کریم حکم تعدد زوجات در آیه ۳ سوره نساء بیان شده است. برخی با استناد به این آیه تک همسری را اصل دانسته و چند همسری را مربوط به ضرورت های فردی و اجتماعی می دانند. در مقابل گروهی معتقد به رجحان تعدد زوجات بر تک همسری هستند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی پس از بیان رابطه شرط و جواب شرط در صدر آیه، به بررسی دلالت این آیه بر اصل تک همسری یا چند همسری پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که تعبیر «ذلک ادنی الا تعولوا» به خاطر وجود دو احتمال در مشار الیه (ذلک) دلالتی بر رجحان تک همسری ندارد. همچنین فعل امر«فانکحوا» در مقام توهم حظر است و بر رجحان تعدد زوجات دلالت نمی کند چنان که تقدیم تعبیر«فانکحوا ما طاب لکم من النساء مثنی و...» بر تعبیر «فان خفتم الا تعدلوا فواحده» نیز دلالتی بر رجحان تعدد زوجات ندارد. از این رو آیه شریفه بیانگر اصل تک همسری یا اصل چند همسری نیست بلکه تنها بر جواز و اباحه تعددزوجات دلالت دارد.  

نویسندگان

محمد رضا خانی

قرآن پژوه سطح ۴ مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن حوزه علمیه قم

فاضل حسامی

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

رحمان عشریه

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آلوسی، محمود (۱۴۱۵ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و ...
  • آیت اللهی، زهرا (۱۳۹۵)، حقوق زنان برابری یا نابرابری، قم: ...
  • ابن فارس، احمد (۱۴۰۴ق)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام ...
  • ابن قدامه، عبداالله (بی تا)، المغنی، بیروت: دار الکتب العربی ...
  • ابن منظور، محمد (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر ...
  • ابنعاشور، محمدطاهر (۱۴۲۰ق)، تفسیر التحریر و التنویر، بیروت: موسسه التاریخ ...
  • ابوجیب، سعدی (۱۴۰۸ق)، القاموس الفقهی لغه و اصطلاحا، دمشق: دار ...
  • ابوحیان، محمد (۱۴۲۰ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دار الفکر ...
  • اخوان مقدم، زهره؛ پاشازاده، فرزانه (۱۳۹۲)، «نقد ادعای مستشرقان درمورد ...
  • اردبیلی، احمد (بی تا)، زبده البیان فی احکام القرآن، تهران: ...
  • ازهری، محمد (۱۴۲۱ق)، تهذیب اللغه، بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • اشتهاردی، علی پناه (۱۴۱۷ق)، مدارک العروه، تهران: دار الاسوه ...
  • امامی، مسعود (۱۳۹۲)، «فلسفه حکم تعدد زوجات»، پژوهش نامه مطالعات ...
  • امین، قاسم (۱۸۹۹)، تحریر المراه، قاهره: المجلس الاعلی للثقافه ...
  • امین، نصرتبیگم (بی تا)، تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن، ...
  • بحرانی، یوسف (۱۴۰۵ق)، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، قم: ...
  • بدری، تحسین (۱۴۲۸ق)، معجم مفردات اصول الفقه المقارن، تهران: المشرق ...
  • بهشتی، احمد (۱۳۸۶)، خانواده در قرآن، قم: بوستان کتاب ...
  • بیضاوی، عبدالله (۱۴۱۸ق)، انوار التنزیل و اسرار التاویل، بیروت: دار ...
  • تبریزی، جواد (۱۴۲۷ق)، صراط النجاه، قم: دار الصدیقه الشهیده ...
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد (۱۴۱۰ق)، غرر الحکم و درر الکلم، قم: ...
  • تهانوی، محمدعلی (۱۹۹۶)، کشاف اصطلاحات الفنون، بیروت: مکتبه لبنان ناشرون ...
  • جمعی از نویسندگان (۱۳۹۱)، زن و خانواده در افق وحی، ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۸)، تفسیر تسنیم، قم: موسسه اسراء ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۳۷۶ق)، الصحاح، بیروت: دار العلم للملایین ...
  • حکمت نیا، محمود (۱۳۹۰)، حقوق زن و خانواده، تهران: پژوهشگاه ...
  • حکیم پور، محمد (۱۳۸۲)، حقوق زن در کشاکش سنت و ...
  • حکیم، سید محسن (۱۴۱۶ق)، مستمسک العروه الوثقی، قم: دار التفسیر ...
  • خویی، سید ابوالقاسم (۱۴۱۸ق)، موسوعه الامام الخوئی، قم: موسسه احیاء ...
  • راغب اصفهانی، حسین (۱۴۱۲ق)، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دار القلم ...
  • رشید رضا، محمد (۱۴۱۴ق)، تفسیر المنار، بیروت: دار المعرفه ...
  • زبیدی، محمد (۱۴۱۴ق)، تاج العروس، بیروت: دار الفکر. ۳۴. زمخشری، محمود ...
  • زنجانی، سید موسی (۱۴۱۹ق)، کتاب نکاح، قم: موسسه پژوهشی رای ...
  • سیوطی، عبدالرحمن (۱۴۰۴ق)، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، قم: کتابخانه ...
  • شاذلی، سیدبن قطب (۱۴۲۵ق)، فی ظلال القرآن، بیروت: دار الشروق ...
  • شبر، عبدالله (۱۴۰۷ق)، الجوهرالثمینفیتفسیرالکتابالمبین، کویت: شرکه مکتبه الالفین ...
  • شکرانی، رضا؛ حبیب اللهی، مهدی (۱۳۹۴)، «آیه تعدد زوجات حکمی ...
  • شمس الدین، زین العابدین (۱۳۸۲)، «چند همسری در قرآن نقد ...
  • صادق زاده طباطبایی، سید محمود (۱۳۸۸)، «تبیین و بررسی گستره ...
  • صادقی تهرانی، محمد (۱۴۰۶ق)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۹۰ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • (۱۴۱۲ق)، مکارم الاخلاق، قم: الشریف الرضی ...
  • طبری، محمدبن جریر (۱۴۱۲ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: ...
  • طنطاوی، محمد (۱۹۹۷)، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره: نهضه مصر ...
  • طوسی، محمدبن حسن (۱۴۰۷ق)، الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • (بی تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • عاملی، سید محمدحسین (۱۴۲۷ق)، الزبده الفقهیه فی شرح الروضه البهیه، ...
  • عبدی پور، ابراهیم (۱۳۸۸)، «تعدد زوجات»، مجله حقوق اسلامی، دوره ...
  • عرب، سعید و همکاران (۱۳۹۴)، «بررسی میزان بهزیستی روانشناختی وسازگاری ...
  • عسکری، حسن (۱۴۰۰ق)، الفروق فی اللغه، بیروت: دار الآفاق الجدیده ...
  • فخر رازی، محمد (۱۴۲۰ق)، التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ق)، کتاب العین، قم: نشر هجرت ...
  • فرحات، کرم (۱۴۲۲ق)، تعدد الزوجات فی الادیان، قاهره: دار الآفاق ...
  • فیروزآبادی، محمد (۱۴۱۵ق)، القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیه ...
  • فیض کاشانی، محمد (۱۴۱۵ق)، تفسیر الصافی، تهران: مکتبه الصدر ...
  • فیومی، احمد (۱۴۱۴ق)، المصباح المنیر، قم: موسسه دار الهجره ...
  • قرشی، علی اکبر (۱۳۷۱)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • (۱۳۷۵)، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت ...
  • قرطبی، محمد (۱۳۶۴)، الجامع لاحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو ...
  • قمی، شیخ عباس (۱۴۱۴ق)، سفینه البحار، قم: اسوه ...
  • کاشانی، ابوبکر (۱۴۰۹ق)، بدایع الصنایع فی ترتیب الشرایع، پاکستان: المکتبه ...
  • کاظمی، علی (۱۳۸۷)، «قرآن و زمان (تنظیم حیات اجتماعی در ...
  • کریستن، سن (۱۳۷۵)، ایران در زمان ساسانیان، تهران: انتشارات آفرینه ...
  • لحام، شاکر (۱۴۲۲ق)، تعدد الزوجات، دمشق: دارالتوفیق ...
  • لوبون، گوستاو (۱۳۵۸)، تمدن اسلام و عرب، ترجمه سید هاشم ...
  • مجاهد، عزیزالله؛ بیرشک، بهروز (۱۳۸۳)، «وضعیت رفتاری کودکان و سلامت ...
  • محقق ثانی، علی (۱۴۱۴ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: ...
  • محمدالمدنی، محمد (۱۳۷۸)، «رای جدید فی تعدد الزوجات»، رساله الاسلام، ...
  • مدرسی، محمدتقی (۱۴۱۹ق)، من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین ...
  • مصطفوی، حسن (۱۴۳۰ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت: دار ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۷۷)، مجموعه آثار، قم: صدرا ...
  • مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۴ق)، التفسیر الکاشف، قم: دار الکتاب الاسلامی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۱)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • (۱۳۹۳)، زن در تفسیر نمونه، تنظیم سعید داودی، قم: انتشارات ...
  • موسوعه الفقه الاسلامی (۱۴۳۰ق)، قم: موسسه دائره المعارف فقه اسلامی ...
  • نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت: ...
  • نقیپورفر، ولیالله (۱۳۸۱)، پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن، تهران: اسوه ...
  • ویل دورانت، ویلیام جیمز (۱۳۸۰)، تاریخ تمدن، تهران: انتشارات علمی ...
  • یزدی، سید محمدکاظم (۱۴۲۸ق)، العروه الوثقی مع التعلیقات، قم: انتشارات ...
  • یزدی، محمد (۱۴۰۹ق)، العروه الوثقی، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات ...
  • (۱۴۱۵ق)، فقه القرآن، قم: اسماعیلیان ...
  • (بی تا)، العروه الوثقی مع تعلیقات الفاضل، قم: مرکز فقهی ...
  • AL-Sherbiny, Ahmad (۲۰۰۵), "The Case of first wife in polygamy", ...
  • Owuamonam, O.D. (۱۹۸۷) "Adolescent’s perception of polygamous family & its ...
  • نمایش کامل مراجع