امکانی بودن یا گریزناپذیری دستاوردهای علمی به سوی یک چارچوب جامع
محل انتشار: دوفصلنامه هستی و شناخت، دوره: 0، شماره: 16
سال انتشار: 1388
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 154
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_HASPH-0-16_007
تاریخ نمایه سازی: 17 خرداد 1400
چکیده مقاله:
سوال از امکانی بودن یا گریزناپذیری دستاوردهای علمی، به خصوص نظریه های علمی، از سوالاتی است که هم فلاسفه و هم مورخان علم در پی پاسخ به آن بوده و هستند. این سوال در دو سطح قابل طرح است: یکی سطح فلسفی و دیگری سطح تاریخی. در سطح اول ما به دنبال یافتن چارچوب فلسفی مناسبی برای طرح و معنادار کردن سوال از امکانی یا گریزناپذیر بودن دستاوردهای علمی هستیم. در اینجا سخن از آن است که ابزارهای مفهومی ما (مانند منطق موجهات و شرطی های خلاف واقع) چگونه می توانند چارچوبی فلسفی برای طرح معقول این سوالات فراهم کنند. در سطح تاریخی، هدف بررسی یک یا چند نظریه خاص و مطالعه امکانی یا گریزناپذیر بودن آن ها است. در این نوشته پس از طرح مثالی تاریخی از فیزیک جدید، ابتدا طرح پیشنهادی فولر بررسی می شود، آنگاه بر مبنای این طرح و با گسترش آن در ابعاد مختلف تلاش می شود به چارچوبی جامع برای طرح سوال از امکانی بودن یا گریزناپذیری دستاوردهای علمی نائل شویم. چارچوب جامع پیشنهادی ما در این مقاله مشتمل بر ۳۲ گزینه است و توان در بر گرفتن بسیاری از حالات مورد نیاز در تاریخ علم را داراست. سرانجام برای بررسی کارایی چارچوب پیشنهاد شده به بررسی دو مثال ملموس از تاریخ علم، یکی از زیست شناسی و دیگری از فیزیک، در چارچوب مدل پیشنهادی می پردازیم.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حسین شیخ رضایی
استادیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
ابوتراب یغمایی
دانشجوی دکتری مطالعات علم موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :