شناسایی ترکیبات شیمیایی تقطیرات حاصل از مرحله بوگیری روغن خام سویا با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی-طیف سنج جرمی (GC-MS)

تقطیرات مرحله بوگیری، محصول فرعی و یکی از ضایعات مهم صنایع روغن های خوراکی می باشد که دارای ماهیت پیچیده ای بوده و منبعی باارزش اقتصادی بالا از ترکیبات زیست فعال و مغذی شامل فیتواسترول ها، توکوفرول ها و اسکوآلن می باشد. در این مطالعه، به جای استفاده از پیش تیمار مشتق سازی و صابونی کردن نمونه (با استفاده از حلال های سمی و کار آزمایشگاهی طولانی) که در مطالعه های پژوهشی پیشین به صورت متداول استفاده شده است، از روش تیمار فراصوت و پس از آن سانتریفیوژکردن و جمع آوری مایع رویی جهت تزریق مستقیم به دستگاه کروماتوگراف گازی-طیف سنج جرمی (GC-MS) استفاده شد. بهینه سازی برنامه دمایی به منظور جداسازی اجزاء مختلف تقطیرات شامل توکوفرول، استرول و اسکوآلن انجام شد. براساس نتایج به دست آمده فراوان ترین ترکیبات در تقطیرات روغن سویا، فیتواسترول ها بودند (۲۴/۳-۲۲/۵ درصد)، این در حالی است که غلظت اسکوآلن و توکوفرول به ترتیب ۶-۵/۹ و ۱۱/۲۴-۱۰ درصد بود. مقدار اسیدهای چرب آزاد تقطیرات روغن سویا بالا و به میزان ۶۲/۴۶درصد اندازه گیری شد. همچنین تری گلیسریدها اصلی ترین گلیسریدهای تقطیرات بودند (۱/۴ درصد). مطالعه حاضر نشان داد که بخش غیرقابل صابونی شونده تقطیرات بوگیری به دلیل داشتن مقادیر قابل توجه ترکیبات زیست فعال، می ‎تواند پس از تخلیص در صنایع مختلف غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی مورداستفاده قرار گیرد.