اثربخشی آموزش برنامه روندنمای مدیریت رفتار به مادران بر رفتار پرخاشگرانه دانش آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای

زمینه و هدف: نافرمانی مقابله ­ای علت بیشترین ارجاع والدین به مراکز درمانی است. علائم این اختلال در دوران کودکی و پیش­ دبستانی بروز پیدا می­ کنند و در صورت عدم درمان، ادامه یافته و نتایج منفی بلندمدتی از جمله اخراج از مدرسه و ایجاد اختلال شخصیتی را به دنبال دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش برنامه روندنمای مدیریت رفتار به مادران بر رفتار پرخاشگرانه دانش ­آموزان مبتلابه اختلال نافرمانی مقابله ­ای بود. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و پیگیری ۲ ماهه بود. جامعه آماری شامل مادران دانش­ آموزان پسر ۹-۷ سال شهر کرمانشاه در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ بود. ۳۰ نفر از مادران کودکانی که بر اساس فهرست رفتاری کودک اخنباخ (۲۰۰۱) و مقیاس علائم مرضی کودکان گادو و اسپرایسفیکن (۱۹۹۴) مبتلابه اختلال نافرمانی مقابله ­ای تشخیص داده شده بودند، به شیوه نمونه ­گیری در دسترس انتخاب شدند. مادران به صورت تصادفی در دو گروه ۱۵ نفری آزمایش و گواه جایدهی شدند و سپس برنامه روندنمای مدیریت رفتار به مدت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ­ای فقط برای گروه آزمایش اجرا شد. برای تجزیه تحلیل داده ­ها از طرح تحلیل واریانس مختلط با اندازه­ گیری مکرر استفاده شد. یافته: یافته ­های پژوهش نشان داد برنامه روندنمای مدیریت رفتار بر رفتار پرخاشگرانه (۲۹/۲۱F=، ۰/۰۱>P) اثر معناداری داشته و این نتایج در دوره پیگیری دوماهه نیز پایدار بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته­ های پژوهش حاضر می­ توان استنباط کرد که برنامه روندنمای مدیریت رفتار با آموزش چگونگی مواجه ­سازی کودک با پیامدهای منطقی، بدون به­کارگیری روش­ های تنبیهی سخت­گیرانه، می ­تواند منجر به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان مبتلابه اختلال نافرمانی شود.