آشکارسازی تغییرات زمانی-مکانی پوشش گیاهی کلان شهر تهران و اقمار در ارتباط با دمای سطحی زمین

محمود احمدی; زهرا علی بخشی; منوچهر فرج زاده اصل

آشکارسازی تغییرات زمانی-مکانی پوشش گیاهی کلان شهر تهران و اقمار در ارتباط با دمای سطحی زمین

محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 17، شماره: 4

سال انتشار: 1398

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 194

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1300359

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCJS-17-4_009

تاریخ نمایه سازی: 9 آبان 1400

چکیده مقاله:

سابقه و هدف: آشکارسازی تغییر، فرایندی برای یافتن منطقه های متناقض در تصویرهای زمانی متفاوت از ناحیه ای مشابه می باشد. پوشش گیاهی در جذب دوده ها و سرب هوا ، جلوگیری از پخش مواد آلاینده در محیط های شهری و کمک به پاک سازی هوا و کاهش جزایر حرارتی،بسیار موثر است. بررسی کاهش یا افزایش پوشش گیاهی در تهران بعنوان کلان شهر و نیز شهرستان های حومه آن، با توجه به رشد بی رویه جمعیت و ساخت وساز به شدت ضرورت دارد. هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرهای زمانی-مکانی پوشش گیاهی در تهران و اقمار و رابطه آن با دما در دوره های زمانی مختلف می باشد. نتایج این تحقیق می تواند در مطالعات مربوط به زیست پذیری شهری، کاهش اثرهای سوء جزایر حرارتی شهری و علوم محیطی موثر واقع شود. مواد و روش ها: ابتدا استخراج و آماده سازی داده های تصاویر از طریق سنجنده+ ETM ماهواره لندست ۷ در سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۵ انجام و ماه ژوئن بعنوان گرم ترین ماه منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. سپس گزینش روزهای مورد بررسی و انجام تصحیحات تصاویر و تهیه نقشه های LULC و ترسیم نمودار درصد مساحت منطقه ها مورد توجه قرار گرفت. محاسبه شاخص های پوشش گیاهی و منطقه های ساخته شده و محاسبه دمای سطح زمین همراه با ارزیابی صحت داده های دمای سطح زمین از مرحله های دیگر روش تحقیق بود. در نهایت ترسیم نمودار درصد مساحت هر شاخص و نیز ترسیم نمودار پراکنش و تابع گوسی با بررسی دگرگونی مکانی پوشش گیاهی انجام پذیرفت. نتایج و بحث: با توجه به نقشه کاربری زمین ها و پوشش زمین(LULC)، برای سال های ۲۰۰۱، ۲۰۰۵، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ افزایش پوشش گیاهی در سال ۲۰۱۵ نسبت به دوره های قبل در منطقه مورد مطالعه مشهود است. رشد منطقه های ساخته شده در غرب منطقه به خوبی دیده می شود. در نمودار درصد مساحت هر کلاس کاربری زمین ها و تغییر آن در ۴ سال منتخب، از سال ۲۰۰۱ درصد پوشش گیاهی روبه کاهش رفته که تا سال ۲۰۰۵ و ۲۰۱۰ ادامه داشته، و در سال ۲۰۱۵ افزایش چشمگیر یافته است. از سوی دیگر روابط بین دمای سطحی و شاخص های NDVI و SAVI خطی نبوده و بر اساس برازش معادلات آماری در هر وضعیت، عامل های دیگری در کاهش یا افزایش LST نقش دارند. در نمودار تابع چگالی نرمال، تغییرهای شاخص NDVI در دوره دوم و سوم مشابه یکدیگر بوده و در این دو دوره نسبت به دوره اول، میانگین افزایش و همچنین با توجه به کاهش واریانس، ارتفاع منحنی افزایش یافته است. در تحقیق حاضر و با بررسی تهران و اقمار، کاهش میزان LST در دوره دوم و سوم یعنی از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ مشاهده می شود. از سوی دیگر مساحت پوشش گیاهی بطور کلی در منطقه روبه افزایش است. از جنبه مکانی و مطابق بررسی های انجام شده، تهران بیشترین درصد کلاس یک NDVI یعنی سطحهای بدون پوشش گیاهی را به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری: با توجه به بررسی شاخص های NDVI، SAVI و NDBI، روند کلی مساحت پوشش گیاهی در منطقه مورد مطالعه در حال افزایش است. با درنظرگرفتن مقادیر ۱۵R۲"> ، پوشش گیاهی در شهرستان ری در حال نابودی می باشد. در شهرستان های رباط کریم و تهران سطح های پوشش گیاهی در حال افزایش است. رشد افسارگسیخته شهرک های اقماری در حومه تهران موجب تخصیص زمین های بایر و مزرعه ها و پوشش گیاهی به ناحیه های ساختمانی و مسکونی شده است که این امر جزایر حرارتی و شرایط نامساعد زندگی را تشدید می کند.

کلیدواژه ها:

پوشش گیاهی ، دگرگونی زمانی- مکانی ، تهران ، دمای سطحی زمین

نویسندگان

محمود احمدی

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

زهرا علی بخشی

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

منوچهر فرج زاده اصل

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

Ahmadi, M., and Dadashiroudbari A., ۲۰۱۷. The Identification of urban ...
Babayan,I., Rezaei pour, A., and Ahangarzadeh, Z., ۲۰۱۴. Simulation of ...
Bolch T., ۲۰۰۷. Climate change and glacier retreat in northern ...
Price, C. J., ۱۹۹۰. Using spatial context in satellite data ...
Carlson, T.N., Capehart, W.J., Gillies, R.R., ۱۹۹۵. New look at ...
Carlson, T.N., Traci Arthur, S., ۲۰۰۰. The impact of land ...
Chen, Z.M., Babiker, I.S., Chen, Z.X., Komaki, K., Mohamed, M.A.A., ...
Cohen, W.B., Yang, Z., Kennedy, R., ۲۰۱۰. Detecting trends in ...
Defries, R.S., Belward A., ۲۰۰۰. Global and regional land cover ...
Dewi, R., Bijker, W., Stein, A., Aris Marfai, M., ۲۰۱۶. ...
Farina, A., ۲۰۱۲. Exploring the relationship between land surface temperature ...
Fensham, R. J., Fairfax, R. J., Archer, S. R., ۲۰۰۵. ...
Gillies, R.R., Carlson, T.N., ۱۹۹۵. Thermal remote sensing of surface ...
Gillies, R.R., Kustas, W.P., Humes, K.S., ۱۹۹۷. A verification of ...
Goward, S.N., Hope, A.S., ۱۹۸۹. Evapotranspiration from combined reflected solar ...
Guo, G., Wu, Z., Xiao, R., Chen, Y., Liu, X., ...
Huete, AR. ۱۹۸۸. A soil-adjusted vegetation index (SAVI). Remote Sensing ...
Irimo, ۲۰۱۸. Available online at: http://www.irimo.ir/far/services/climate/۷۹۹Ismaeil Zadeh, H., and Shafiee ...
Kennedy, R.E., Yang, Z., Cohen, W.B., ۲۰۱۰. Detecting trends in ...
Khan, S., Qasim, S., ۲۰۱۷. Spatial and temporal dynamics of ...
Khtan, A., ۲۰۱۶. Estimate the Mean Daily Temperature from Mean ...
Li, J., Song, C., Cao, L., Zhu, F., Meng, X., ...
Liu, D., Cai, S., ۲۰۱۲. A spatial-temporal modeling approach to ...
Ma, Y., Chen, F., Liu, J., He, Y., Duan, J., ...
NASA (National Aeronautics and Space Administration). ۲۰۱۶. Landsat ۷ Science ...
Rahlao, S.J., Hoffman, M.T. ۲۰۰۸. Long-term vegetation change in the ...
Rogan, J., Chen, D., ۲۰۰۴. Remote sensing technology for mapping ...
Rouse, J.W., Haas, R.H., Schell, J.A., Deering, D.W., ۱۹۷۳. Monitoring ...
Sadeghinia, A., Alijani, B., and Ziaian, P., ۲۰۱۲. Spatial analysis ...
Schroeder, T.A., Wulder, M.A., Healey, S.P., Moisen, G.G., ۲۰۱۱. Mapping ...
Shakiba,A., Ziaian Firoozabadi, P., Ashourlou, D., and Namdari, S., ۲۰۰۹. ...
Singh, A., ۱۹۸۹. Review article digital change detection techniques using ...
Song, X-P., Sexton, J., Huang, C., Channan, S., Townshend, J., ...
Soroudi, M., and Jozi, S. A., ۲۰۱۱. Prognosis of vegetation ...
Thomas, R.F., Kingsford, R.T., Lu, Y., Hunter, S.J., ۲۰۱۱. Landsat ...
USGS, ۲۰۱۸. U.S. Geological Survey. Available online at http://earthexplorer.usgs.govVitousek, P.M., ...
Weng, Q., Lu, D., Schubring, J., ۲۰۰۴. Estimation of land ...
White, J.D., Gutzwiller, K.J., Barrow, W.C., Randall, L.J., Swint, P., ...
Yang, L., Xian, G., Klaver, J.M., Deal, B., ۲۰۰۳. Urban ...
Yu, H., Yang, W., Hua, G., Ru, H., Huang, P., ...
Zha, Y., Gao, J., Ni, S., ۲۰۰۳. Use of normalized ...
Zhu, Z., Woodcock, C.E., Olofsson, P., ۲۰۱۲. Continuous monitoring of ...

نمایش کامل مراجع