بررسی روند تغییرات سطح پوشش برف در حوضه سفیدرود با استفاده از سنجش از دور
محل انتشار: جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 11، شماره: 2
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 234
فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GERAZ-11-2_001
تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1400
چکیده مقاله:
برفخوانها یکی از مهمترین منابع تامین آب در ایران بهشمار میروند. نوشتار پیش رو بر آن است که تغییرات گستره پوشش برف را در حوضه سفیدرود و زیرحوضههای آن واکاوی کند. برای دستیابی به این هدف از تصاویر سنجنده مادیس محصول MOD۱۰cm در یک بازه زمانی نوزده ساله (۲۰۰۰-۲۰۱۹) بهره گرفته شد. پس از تجزیه و تحلیل تصاویر در محیط نرمافزار انوی، سطح برف در هر تصویر محاسبه و بر پایه آن، مقادیر ماهانه برای تمام دوره آماری استخراج و به محیط نرمافزار آرک جی.آی.اس. منتقل شد. برای بررسی روند تغییرات سالانه و فصلی از آزمون من-کندال اصلاحشده و برای برآورد نرخ تغییرات از تخمینگر شیب سن استفاده شد. بر پایه یافته ها میتوان دریافت که زمان شروع و پایان برف در حوضه سفیدرود و زیرحوضههای آن دست خوش تغییرات بسیار جزئی بوده است. گستره برفپوش حوضه از ماه اکتبر آغاز و پس از افزایش بهطرف دوره سرد سال، در ماه آوریل به کمترین حد خود میرسد. ماه بیشینه پوشش برف در تمام زیرحوضهها ژانویه است. طی بازه زمانی مورد واکاوی، گستره برف در سال آبی ۲۰۰۷-۲۰۰۶ بیشینه و در سال ۲۰۱۰-۲۰۰۹ کمینه بوده است. یافته های حاصل از برازش آزمون ناپارامتریک من-کندال اصلاحشده روی سریهای زمانی سالانه گستره برفی حوضه بیانگر روند کاهشی و البته غیر معنیدار در بخش اعظم سطح حوضه است، ولی گاه روندهای افزایشی ملایم نیز دیده میشود. بهلحاظ پراکنش مکانی، در مناطق مرکزی و شرقی حوضه روند کاهشی معنیدار گستره برفی دیده میشود و نرخ کاهش سالانه آن در برخی مناطق یادشده ۷۷/۱۷% بهازای هر دهه است. روندهای فصلی نیز کاهشی است. بیشترین نرخ کاهش مربوط به فصل زمستان است که در برخی مناطق به حدود ۳۳% بهازای هر دهه نیز میرسد. برفخوانها یکی از مهمترین منابع تامین آب در ایران بهشمار میروند. نوشتار پیش رو بر آن است که تغییرات گستره پوشش برف را در حوضه سفیدرود و زیرحوضههای آن واکاوی کند. برای دستیابی به این هدف از تصاویر سنجنده مادیس محصول MOD۱۰cm در یک بازه زمانی نوزده ساله (۲۰۰۰-۲۰۱۹) بهره گرفته شد. پس از تجزیه و تحلیل تصاویر در محیط نرمافزار انوی، سطح برف در هر تصویر محاسبه و بر پایه آن، مقادیر ماهانه برای تمام دوره آماری استخراج و به محیط نرمافزار آرک جی.آی.اس. منتقل شد. برای بررسی روند تغییرات سالانه و فصلی از آزمون من-کندال اصلاحشده و برای برآورد نرخ تغییرات از تخمینگر شیب سن استفاده شد. بر پایه یافته ها میتوان دریافت که زمان شروع و پایان برف در حوضه سفیدرود و زیرحوضههای آن دست خوش تغییرات بسیار جزئی بوده است. گستره برفپوش حوضه از ماه اکتبر آغاز و پس از افزایش بهطرف دوره سرد سال، در ماه آوریل به کمترین حد خود میرسد. ماه بیشینه پوشش برف در تمام زیرحوضهها ژانویه است. طی بازه زمانی مورد واکاوی، گستره برف در سال آبی ۲۰۰۷-۲۰۰۶ بیشینه و در سال ۲۰۱۰-۲۰۰۹ کمینه بوده است. یافته های حاصل از برازش آزمون ناپارامتریک من-کندال اصلاحشده روی سریهای زمانی سالانه گستره برفی حوضه بیانگر روند کاهشی و البته غیر معنیدار در بخش اعظم سطح حوضه است، ولی گاه روندهای افزایشی ملایم نیز دیده میشود. بهلحاظ پراکنش مکانی، در مناطق مرکزی و شرقی حوضه روند کاهشی معنیدار گستره برفی دیده میشود و نرخ کاهش سالانه آن در برخی مناطق یادشده ۷۷/۱۷% بهازای هر دهه است. روندهای فصلی نیز کاهشی است. بیشترین نرخ کاهش مربوط به فصل زمستان است که در برخی مناطق به حدود ۳۳% بهازای هر دهه نیز میرسد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
هیرش انتظامی
گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
فیروز مجرد
گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
محمد دارند
گروه آب وهواشناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
هیمن شهابی
گروه ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :