بررسی صلاحیت های قضایی و اداری رئیس قوه قضاییه در نظام جمهوری اسلامی ایران

تاریخچه رئیس قوه قضاییه نشان می دهد، مدیریت قوه قضاییه از بدو پیدایش تحولات عدیده ای یافته است. این تحولات از مدیریت فردی وزیر دادگستری و مدیریت شورایی، شورای عالی قضایی تا مدیریت متمرکز رئیس قوه قضاییه را شامل می شود. به موجب اصل ۱۵۸۷ قانون اساسی، به منظور انجام مسئولیت های قوه قضاییه در امور قضایی و اداری و اجرایی، مقام رهبری یک نفر مجتهد عادل و آگاه به امور قضایی و مدیر و مدبر را برای مدت ۵ سال به عنوان رئیس قوه قضاییه تعیین می کند که عالی ترین مقام قوه قضاییه است. اصل ۱۵۸ قانون اساسی وظایف و اختیارات رئیس قوه قضاییه را تعیین کرده است. البته رئیس قوه قضاییه علاوه بر اصل ۱۵۸ قانون اساسی وظایف و اختیارات دیگری هم در قوانین عادی و امور غیرمرتبط با قوه قضاییه را نیز دارد. قانون گذار اساسی در اصل ۱۵۶ وظایف قوه قضاییه را احصا نموده است که طبیعتا ایفای تمامی آنها از راه های قضایی خواهد بود. براساس اصول ۱۵۷ و ۱۵۸ بدون تردید، امور اداری و اجرایی قوه قضاییه مستقل از قوه مجریه اداره و اعمال می گردد و در قانون اساسی قوه مجریه تنها از طریق تصویب بودجه پیشنهادی قوه قضاییه در هیئت وزیران و تصویب لوایح قضایی امکان تاثیرگذاری در امور اداری و اجرایی این قوه را دارد که البته وزیر دادگستری تامین کننده منافع قوه قضاییه در این ارتباط خواهد بود.