استعمار ستیزی در دیوان ملک الشعرای بهار و حافظ ابراهیم مصری

در این مقاله سعی شده است تا بازتاب استعمار ستیزی در دیوان دو شاعر بزرگ جهان اسلام در عصر معاصر یعنی ملک الشعرای بهار و حافظ ابراهیم (شاعر مصری) که هر دو تقریبا دیدگاهی مشترک در برابر پدیده شوم استعمار دارند مورد بررسی قرار گیرد. این دو شاعر هر چند از دو کشور متفاوت بافرهنگ های مختلف می باشند ولی هر دو با استعمار انگلیس به مبارزه سیاسی- فرهنگی پرداخته اند و استقلال و شرف کشور خود را در بیرون کردن انگلستان از کشور خود می دانند و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نکرده اند. زبان مشترک در برابر دشمن مشترک نشانگر بینشی مشترک در برابرپدیده استعمار در میان این دو شاعر است. هر چند حافظ ابراهیم در برخی موارد جانب احتیاط را گرفته است و با زبانی ملایم و عاری از خشم سخن گفتهاست ولی بهار بدون هیچ ملاحظه ای استعمار انگلیس را رسوا می سازد و او را دلیل عقب ماندگی کشور خود می داند.